Петр Сивцев көбүөргэ ситиһиилэрэ

Олунньу 9-10 күннэригэр Бэрдьигэстээххэ (Горнай) – көҥүл тустууга спорт маастара, Россия чемпионатын боруонса призера, Саха сирин чемпиона, билигин улуустааҕы оҕо спорка кыһатын сүрүн тренеринэн үлэлиир Петр Андреевич Сивцев аатынан уолаттарга республикатааҕы турнир ыытыллар.  

Тоҕоостоох түгэҥҥэ сөп түбэһиннэрэн, 2011 сыллаахха Дьокуускайга ыытыллыбыт Россия көҥүл тустууга чемпионатын көрсө «Дьулурҕан» хаһыат ити сыл муус устар 26 күнүгэр тахсыбыт Петр Сивцев туһунан суруйууну билиһиннэрэбит.

х х х

Петр Сивцев Горнай улууһун Мытаах нэһилиэгиттэн төрүттээх. Ийэтэ Анастасия Васильевна оҕо саадын үлэһитэ, оттон аҕата Андрей Петрович Бэрдьигэстээххэ коммунальнай хаһаайыстыбаҕа үлэлиир. Бииргэ төрөөбүт иккиэлэр. Эдьиийэ ыал буолан, билигин Намҥа олорор. Петр бэйэтэ эмиэ ыал аҕата, икки кыыс оҕолоох. Университет иһинэн физическэй культура уонна спорт институтугар бэһис курска үөрэнэр, быйыл бүтэриэхтээх.

СР үтүөлээх тренерэ В.Н. Кириллин иитиллээччитэ – көҥүл тустууга Россия чемпионатын боруонса призёра, Улан-Удэҕэ уонна Нью-Йорка ыытыллыбыт норуоттар икки ардыларынааҕы турнирдар кыайыылаахтара, спорт маастара Петр Сивцев өссө «Чемпионнар балларыгар» көрсөн:

– Спорка олохпор 2010 сыл ситиһиилээх буолла дии саныыбын. Россия хамаандатын састаабыгар киирэн бэйэбэр эрэлим улаатта. Инникитин өссө үлэлэҕиэм диибин. Россия чемпионата биһиги Дьокуускайбытыгар буолара быһаарылынна. Онон бэйэбит дойдубутугар ыытыллар улахан эппиэттээх күрэхтэһиигэ үчүгэйдик бэлэмнэнэн кыттар санаалаахпыт.

Саха сирин уон бастыҥ спортсменнарын кэккэтигэр аан бастаан киллэрилинним. Ити барыта миэхэ инникигэ өссө эрэли үөскэтэр, күүс эбэн биэрэр диэххэ сөп, – диэн астынан кэпсээбитэ.

Кырдьык, былырыыҥҥы сыл киниэхэ эриэ-дэхси көрдөрүүнү тосхойбута. Бурятия Президенин бирииһигэр норуоттар икки ардыларынааҕы турнирга бастаабыта, Россия студеннарга күрэхтэһиитигэр 60 киилэҕэ үһүс буолбута, Дальнай Восток чемпионатыгар кыайбыта, Волгоградка Россия чемпионатыгар ыйааһынын үчүгэйдик түһэринэн, баар кыаҕынан тустубута.

Үс бастакы утарсааччыларын: бурят Дараевы, Брянскайтан Новрузовы, Санкт-Петербургтан Магомедовы, уруккуттан билэр буолан, холкутук кыайталаабыта. Үһүс эргииргэ Асадулла Лачинов диэн Дагестан уолун кытта көрсүбүтэ. Бу иннинэ кинини кытта иккитэ сирэй көрсөн турардаах: Россия эдэрдэргэ күһүҥҥү күрэхтэһиитигэр кыайбыта, оттон иллэрээ сыл Али Алиев турнирыгар хотторбута. Бу сырыыга киһитин сыыһа-халты туттууларын туһанан, урукку хотторуутун боруостаабыта. Финалга тахсыыга дагестанец Рамазан Сайпутдиновы утары аһара үлүһүйэн хаалан, сыыһа тактиканы туһанан хотторон кэбиспитэ.

Манна сыһыары тутан эттэххэ, чемпионат кэнниттэн чочумча буолаат, Сайпутдинов көҥүллэммэт препараты туһаммыта арыллан, үрүҥ көмүс мэтээлэ төттөрү ылыллыбыта итиэннэ кытаанах миэрэҕэ тардыллан икки сыл күрэхтэһэрэ бобуллубута. Онтон-антах финалга бэйэтин киһитэ Виктор Лебедевтиин көрсөрө хаалбыт. Оттон үһүс миэстэни ким ыларын быһаарсыыга Самараттан Артур Мамадалиевы 2:0, 6:0 ахсаанынан итэҕэтиилээхтик кыайан, боруонса мэтээлинэн наҕараадаламмыта.

Бөҕөс Петр Сивцев туһунан өссө эбэн эттэххэ, урукку өттүгэр кини Белоруссияны, Украинаны аахсыбатахха, омук дойдутугар хаһан да тустан көрбөтөх уратылаах. Былырыын күһүн кыраныысса таһыгар тахсар паспоры саҥардыы ылан, улахан таһымнаах түһүлгэлэргэ кыттар кыаҕа дьэ үөскээбитэ. Ол быһыытынан, сэтинньигэ АХШ Нью-Йорк куоратыгар көҥүл тустууга норуоттар икки ардыларынааҕы турнирга Россия хамаандатын састаабыгар аан бастаан киирэн, 55 киилэҕэ кыайыылааҕынан буолбута. Үөрүүлээҕэ баар, Петр омук дойдутугар бастакы сырыытыгар кыайыы көтөллөммүтэ. Бастаан олохтоох бөҕөс Макнайлы 2:0, 3:0 ахсаанынан, финалга тахсар иһин киирсиигэ Москватааҕы аан дойду чемпионатын кыттыылааҕа афро-американец Обе Бланкы ыраастык, оттон быһаарыылаах киирсиигэ Россия биир инники эрэлэ Расул Машезовы 2:1 (0:2, 5:3, 2:0) ахсаанынан кыайталаабыта. Онон ити ситиһиитинэн Петр Сивцев бэйэтин спорка олоҕор биир дьоһун хардыыны оҥорбута.

Тохсунньу бүтүүтэ Красноярскайдааҕы, Иван Ярыгин аатынан Голден Гран-при турниры сүрдээх үчүгэйдик саҕалаабыта. Маҥнай дагестанец Шамиль Салиховы, оттон киргиз Нурлан Макеналиевы уонна американец Обе Бланкы кыайталаан, «ыалдьааччыларын» сүрдээҕин астыннара сылдьыбыта. Манна Петр ордук американеһы кыайыыта улаханнык сыаналаммыта. Бланк былырыын Москваҕа аан дойду чемпионатыгар төһө да миэстэлэспэтэҕин үрдүнэн үчүгэй өйдөбүлү үөскэппитэ. Красноярскайга, Сивцевтиин тустуон иннинэ кини бу турнир биир күүстээх бөҕөһө Н.Исрапиловка хотторуу хомолтотун биллэрбитэ. Ити курдук, күрэхтэһиини үчүгэйдик саҕалаан баран, финалга тахсар иһин быһаарыылаах киирсиигэ Бурятияттан Александр Богомоевы кытта тустуутугар албаска киирэн биэрэн, хомолтолоохтук хотторон кэбиспитэ. Муҥ саатар боруонса мэтээли ылар инибит дии сырыттахпытына, аны үһүс миэстэни былдьаһыыга Рустам Ампарга сабырыйтарбыта.

Быйылгы сылга киирэн баран, Петр Сивцев иккис күрэхтэһиитинэн кулун тутарга Чурапчыга ыытыллыбыт Н.Н. Тарскай аатынан Саха сирин чемпионатыгар кыттыыта буолар. Онно кини 60 киилэҕэ үһүс бириистээх миэстэҕэ тахсыбыта.

Дойду чемпионатын иннинээҕи балаһыанньа быһыытынан, билигин биһиги республикабыт Россия көҥүл тустууга хамаандатыгар икки киһилээх. Ол – Россия уонна аан дойду чемпиона Виктор Лебедев уонна Россия чемпионатын призёра Петр Сивцев. Кинилэр, олохтоммут үгэс быһыытынан Дьокуускайга ыытыллар Россия түһүлгэтигэр быһа кыттар бырааптаахтар. Онтон атыттар чемпионакка киирэр дьылҕалара Дальнай Восток Федеральнай уокуругун сүүмэрдиир күрэхтэһиитин түмүгүнэн быһаарыллыаҕа.

Онон Россия чемпионатыгар 55 киилэҕэ биһиги мэтээлгэ суоттанар биир эрэллээх киһибитинэн Петр Сивцев буолар. Киниэхэ ситиһиилэри баҕарыаҕыҥ…

Петр Сивцев көбүөргэ ситиһиилэрэ:

Тренерэ – СР үтүөлээх тренерэ В.Н. Кириллин.

2005 – Россия эдэрдэргэ күрэхтэһиитин призера

2008 – Саха сирин чемпиона

2008, 2010 – Д.П. Коркин турнирын призера

2009 – Д.П. Коркин аатынан турнир кыайыылааҕа

2010 – Россия чемпионатын боруонса призера

АХШ-ка ыытыллыбыт турнир кыайыылааҕа

Бурятияҕа буолбут турнир кыайыылааҕа

Россия студеннарга чемпионатын призера

Дальнай Восток чемпиона

2011  –  Францияҕа турнирга үһүс миэстэ.

Петр ПАВЛОВ.