Хабылыкка, хаамыскаҕа күөн күрэс

Олунньу 5-6 күннэригэр оскуола оҕолоругар остуол оонньууларыгар хабылыкка, хаамыскаҕа биирдиилээн уонна хамаанданан бастыыр иһин күрэс Манчаары аатынан Өрөспүүбүлүкэтээҕи успуорт төрүт көрүҥнэрин киинигэр ыытылынна.

Барыта 18 улуустан 212 үөрэнээччи муһунна. Биһиги оонньууларбытыгар хабылыкка, хаамыскаҕа суолта биэрэн, үөрэнээччилэр спартакиадаларыгар 29 көрүҥ иһигэр  кииллэрбиттэриттэн олус үөрэбит. Ол түмүгэр ыраах улуустарбыт эмиэ оонньуур буолан эрэллэр. Бу күрэскэ Өймөкөөн, Эдьигээн, Өлөөн, Кэбээйи, Алдан улуустарыттан, Мирнэй куораттан тиийэ кытта кэлбиттэрэ кэрэхсэбиллээх.

Бастакы күн тренердэргэ, салайааччыларга “Хабылык, хаамыска оонньуулар быраабылаларын төрүттэрэ” семинар ыытылынна.

Күн иккис аҥарыттан күрэхтэһиини 8-9 саастаах уолаттар уонна кыргыттар саҕалаатылар. Онтон 10-12 саастаахтарга ыытылынна. Бу бөлөх оҕолоро хабылыкка уонна биэс хаамысканан оонньууга күрэхтэстилэр.

8-9 саастаах кыргыттарга Винокурова Диана (Дьокуускай) 1 м, Сивцева Юлиана (Хаҥалас) 2 м, Евграфова Алина (Дьокуускай) 3 м ылары ситистилэр. Уолаттарга Деллохов Арылхан (Чурапчы) 1 м, Габышев Тимур (Дьокуускай) 2 м, Черкаев Дьулуур (Амма) 3 м  кыайыылааҕынан таҕыстылар.

10 саастаах кыргыттарга Скрябина Алеся (Дьокуускай) 1 м, Михайлова Мичийэ (Сунтаар) 2 м, Местникова Лена (Уус Алдан) 3 м буоллулар. Бу бөлөххө уолаттарга Никитин Коля (Дьокуускай) 1 м, Ачикасов Марсель (Эдьигээн) 2 м, Игнатьев Виталий (Мэҥэ Хаҥалас) 3 м ыллылар.

11-12 саастаах кыргыттарга Романова Розалия (Мэҥэ Хаҥалас) 1 м, Местникова Байаара (Уус Алдан) 2 м, Михайлова Маргарита (Үөһээ Бүлүү) 3 м ылан үөрүүлэрэ үрдээтэ. Бу бөлөх кыргыттара хаамыскаларыгар бэрт имигэстик, түргэнник оонньоон алтата-сэттэтэ  эргийэн көрдөрүүлэрин тупсардылар. Уолаттарга Кириллин Эрчим (Дьокуускай) 1 м, Татаринов Антон (Уус Алдан) 2 м, Неустроев Виталий (Мэҥэ Хаҥалас) 3 м ылары ситистилэр.

14-15 саастаах кыргыттар уонна уолаттар хабылык, биэс хаамысканан, сэттэ хаамысканан “тоҥсууру” уонна “умсааҕы” оонньоотулар. Кыргыттарга Белолюбская Инесса (Дьокуускай) 1 м, Дьяконова Каролина (Кэбээйи) 2 м, Мултусова Диана (Өлөөн) 3 м буоллулар. Уолаттарга Журавлев Богдан (Дьокуускай) 1 м, Степанов Ариан (Мэҥэ Хаҥалас) 2 м, Ермолаев Андрей (Дьокуускай) 3 м ылан кыайыы өрөгөйүн биллилэр.

16-17 саастаах кыргыттар уонна уолаттар эмиэ түөрт көрүҥҥэ оонньоотулар. Бастаан хабылыкка уонна биэс хаамысканан оонньоотулар. Сарсыҥҥы күннэрин сэттэ хаамысканан уонна “умсаах” оонньуунан саҕалаатылар. Ол түмүгүнэн кыргыттарга Максимова Алена (Сунтаар) 1 м, Ермолаева Айыына (Дьокуускай) 2 м, Алексеева Аэлита (Мэҥэ Хаҥалас) 3 м таҕыстылар. Уолаттарга  Захаров Ян (Мэҥэ Хаҥалас) 1 м, Тимофеев Эрхан (Сунтаар) 2 м, Ширяев Афанасий (Таатта) 3 м буолары ситистилэр.

Бу иккис күҥҥэ Саха Өрөспүүбүлүкэтин үөрэнээччилэригэр биирдиилээн уонна хамаанданан бастыыр иһин күрэхтэһии уонна “Саха сирин кэнчээри ыччатын спартакиадатын” үөрүүлээх арыллыыта буолла. Оҕолорго эҕэрдэлэрин уонна баҕа санааларын тиэртилэр Саха Өрөспүүбүлүкэтин хабылык, хаамыска федерациятын президенэ Григорьева О.Г., Өрөспүүбүлүкэтээҕи “Саха сирин кэнчээри ыччатын” тирэх киинин  дириэктэрин солбуйааччы Брызгалов А.Р., “Саха сирин кэнчээри ыччатын спартакиадатын” кылаабынай судьуйата Балаганский Ю.С.

Ааспыт сыл түмүктэринэн бастыҥ көрдөрүүлээх тренердэргэ Федерация аатыттан Григорьева О.Г. үөрүүлээх түгэҥҥэ бэлиэ Чорооннору Сунтаар улууһун Бордоҥ орто оскуолатын иитээччитигэр Иванова Д.Н. уонна Мэҥэ Хаҥалас улууһун Тиэлиги орто оскуолатын учууталыгар Федорова А.И. туттартаата.

Бириистээх миэстэҕэ тахсыбыт биэс бөлөх үөрэнээччилэрин Манчаары аатынан Өрөспүүбүлүкэтээҕи успуорт төрүт көрүҥнэрин киинин анал грамотатынан, мэтээлинэн наҕараадалаатылар. Хамаанданан түмүккэ Дьокуускай куорат бастаата, иккис – Мэҥэ Хаҥалас улууһа, үһүс – Сунтаар улууһа.

Бу кэннэ “Саха сирин кэнчээри ыччатын спартакиадатын” иһинэн хабылыкка, хаамыскаҕа 14-16 саастаах кыргыттар, уолаттар түөрт көрүҥҥэ күрэхтэстилэр. Бары да хамаандаҕа наадалаах түмүк аҕалар инниттэн оҕолор турунан туран оонньоотулар. Спартакиада түмүгүнэн кыргыттарга Максимова Алена (Сунтаар) 1 м, Белолюбская Инесса (Дьокуускай) 2 м, Алексеева Аэлита (Мэҥэ Хаҥалас) 3 м ылары ситистилэр. Уолаттарга Журавлев Богдан (Дьокуускай) 1 м, Захаров Ян (Мэҥэ Хаҥалас) 2 м, Тимофеев Эрхан (Сунтаар) 3 м таҕыстылар. Спартакиада түмүгүнэн кыайыылаахтарга анал грамоталары, мэтээллэри, онтон хамаанданан түмүккэ Дьокуускай 1 м, Мэҥэ Хаҥалас 2 м, Таатта 3 м иһин кубоктары туттулар. Маны таһынан түөрт бөлөҕүнэн эмиэ спартакиада түмүгүнэн миэстэлэр аттарылыннылар.

Күрэхтэһиибит биир саамай тыҥааһыннаах түгэнинэн муҥутуур кыайыылааҕы быһаарар үс көрүҥҥэ киирсии буолла. Ким түргэн, сымса, имигэс туттунуулаах эбитий диэн долгуйа күүтүү буолла. Уолаттарга 3 мүн. 15,28 сөк. көрдөрөн Богдан Журавлев (Дьокуускай), кыргыттарга 3 мүн. 19,07 сөк. түмүктээбит Ермолаева Айыына (Дьокуускай) кыайыылааҕынан таҕыстылар, Федерация аатыттан анал сертификаттары туттулар.

Уопсай түмүккэ бэлиэтиир буоллахха, оҕолор хабылыгы, хаамысканы оонньуур таһымнара үрдээн иһэрэ көстөр. Салайааччылар бэйэ-бэйэлэрин кытта алтыһан, кэтээн көрөн сөптөөх түмүк оҥоһуннулар. Онтон оҕолор күрэхтэһэр уопут ылан, бэйэлэрин оонньууларын табатык сыаналыы үөрэнэллэрэ ханнык да кыайыытааҕар улахан ситиһии буолар. Саҥа саҕалааччы тренердэргэ спорт маастара, Амматтан Чирикова А.К. сүбэтэ, быһаарыыта тирэх буолуо диэн эрэнэбит.

Икки күн устата улахан күрэхтэһиилэри тэрийэн ыыппыт кылаабынай судьуйаҕа Кармалах Р.Я., кини көмөлөһөөччүлэригэр Федорова В.Н., бары судьуйаларга, күрэс сэкирэтээрдэригэр Семенова С.Н., Степанов Д.С., спартакиада сүрүн сэкирэтээригэр Ширяев К.А., фельдшербитигэр Захарова Т.Х. махтанабыт. Кэлэр сылга икки улахан күрэһи тэҥинэн буолбакка, атын-атын күннэргэ туруоран тэрийиэҕи баҕарыллар.

 

Надежда БЕЛОЛЮБСКАЯ.