Санаа ситимэ: История токурутуллуо суохтаах  

Ыарахан атлетикаҕа олимпийскай чемпион Владимир Голованов ханна төрөөбүтүн туһунан спорт бэтэрээнэ Семен Черноградскай анаан ирдэһэн, хасыһан  “Дьулурҕаҥҥа”, ааҕааччы дьүүлүгэр таһаарбыта. Итиэннэ Головановы биһиги билинэбит дуу, билинэр буоллахпытына, ханнык оройуоҥҥа киирсэрий диэн сөптөөх ыйытыыны туруорбута.

Манна сыһыары тутан эттэххэ, сахалартан көҥүл тустууга бастакынан спорт маастарын нуорматын ким толорбутай, өрөспүүбүлүкэбит бастакы олимпийскай чөмпүйүөнэ кимий, тустууга Саха АССР бастакы үтүөлээх тренерин аатын ким ылбытай… итинник уонна итиниэхэ маарынныыр, Саха сирин спорка историятыгар сыһыаннаах кэккэ ыйытыыларга киһи дэбигис хоруйу була охсубат кэмэ үүннэ.

Ылан көрдөххө, биһиги бары көҥүл тустууга сахалартан бастакы маастарынан Дмитрий Даниловы, оттон маҥнайгы олимпийскай чемпионунан Роман Дмитриеви билинэбит. Ол эрээри, ити туһунан кэпсэтии күөрэйдэҕинэ, билигин сорохтор, атын дьон аатын ааттыыр кэмнэрэ үүннэ. Ол оруннаах да буолан тахсар. Онон чуолкайдааһын эрэйиллэр. История ким эмэ туһатыгар токурутуллуо суохтаах.

Мэҥэ Хаҥаластан төрүттээх Борис Аргунов Орто Азияҕа олохсуйа тиийэн баран, көҥүл тустууга ССРС спордун маастарын нуорматын Дмитрий Данилов иннинэ ылбыт. Ол гынан баран, кини хаһан да Сахатын сирин чиэһин көмүскээбэтэх, өрөспүүбүлүкэ аатыттан тустубатах.

Оттон бастакы олимпийскай чемпиоммут кимий диэн ыйытыы үөскээтэҕинэ, мөккүөрдээх дьон ардыгар эйигин утарар эрэ инниттэн, Тимир Пинегини ааттыыллар. Кырдьык, Мэҥэ Хаҥалас Мэлдьэхсититтэн төрүттээх, кыра сааһыгар Москваҕа барбыт Тимир Пинегин 1960 с. Римнээҕи Олимпиадаҕа баарыстаах спорка кыһыл көмүс мэтээли ылбыта.

Оччотугар Владимир Головановы ханна гынабытый? Ханныгын да иһин, санаа атастаһыытын сүрүн ис хоһооно – олимпийскай чемпиону “эйиэнэ-миэнэ” диэн былдьаһа сатааһыҥҥа тиэрдибэккэ, кини аатын-суолун туһана сатаабакка, төрөөбүт сирин чопчулааһыҥҥа сытар. Голованов аатын – Кэбээйи, Нам, Уус Алдан, оннооҕор Олимпийскай эрэл училищетын стендэтигэр суруллан турарынан Томпо улуустара бэйэлэрин киһилэринэн билинэллэр.

Биир бэйэм бу түгэҥҥэ, САХА СИРИТТЭН тустууга бастакы маастар Дмитрий Данилов, бастакы олимпийскай чемпион Роман Дмитриев буолаллар диэн оҕо эрдэхпиттэн ааҕа-билэ улааппытым. Оттон бу түгэҥҥэ Борис Аргунову САХАЛАРТАН тустууга маҥнайгы маастар, Тимир Пинегины маҥнайгы олимпийскай чемпион диэххэ сөп.

Ол даҕаны үрдүнэн, бу боппуруоска уҥа-хаҥас, туора-маары эрдинэ сылдьыбат инниттэн, Саха Республикатын Спорка министиэристибэтэ бэйэтин кэллиэгийэтигэр көрөн, бүтэһиктээх быһаарыыны ыларыгар баҕарыллар. Ханныгын да иһин, история кырдьыгы эрэйэр.

Бу суруйууну үчүгэйдик ырытан ааҕан баран, санааҕытын үллэстэргитигэр ыҥырабын.

Петр ПАВЛОВ.

«Дьулурҕан», 19.10.2017