Ытык мааны бэтэрээммитин чиэстээтибит

Хабылык, хаамыска оонньооччу дьон ахсаана сылтан сыл элбиир. Ааспыт сыл түмүгүнэн 6804 киһи оонньуура бэлиэтэннэ. Билигин оскуола иннинээҕи саастаах оҕолортон саҕалаан, аҕам саастаах дьоҥҥо тиийэ өрөспүүбүлүкэ араас муннуктарыгар хабылыгы, хаамысканы сөбүлээн оонньууллар, араас таһымнаах күрэхтэһиилэри тэрийэллэр.

Бүлүү улууһун Чернышевскай нэһилиэгин култууратын киинигэр үлэ, спорт бэтэрээнэ Гаврил Гаврильевич Иванов 75 сааһын бэлиэтиир дьоро киэһэтигэр бииргэ үөрэммит, үлэлээбит дьоно-сэргэтэ, биир дойдулаахтара муһуннулар.

«Гаврил Гаврильевич 42 сыл эҥкилэ суох Степан Аржаков аатынан совхозка кылаабынай зоотехнигынан, биригэдьииринэн үлэтэ  улууһугар, өрөспүүбүлүкэҕэ үрдүктүк сыаналаммыта. Ол курдук тыа хаһаайыстыбатын сайдыытыгар киллэрбит улахан кылаатын иһин улуус, өрөспүүбүлүкэ бэлиэлэрин хаһаайына, Саха Өрөспүүбүлүкэтин тыатын хаһаайыстыбатын уонна Бүлүү улууһун Бочуоттаах бэтэрээнэ. 

Эдэр эрдэҕиттэн үлэни кытта спорду дьүөрэлиир. Саха сиригэр 1968 сыллаахха ыытыллыбыт бастакы Манчаары оонньууларын спартакиадатын кыттыылааҕа. Элбэх күрэхтэргэ 100 м, 200 м сүүрэн улууһун чиэһин көмүскүүрэ. Ол тэтимин ыһыктыбакка, билигин бочуоттаах сынньалаҥҥа да олордор нэһилиэккэ, улууска  чөл олоҕу тарҕатааччы, спорка дьону көҕүлээччи быһыытынан биллэр. Кини 2016 сылтан улууска салайар сахалыы остуол оонньуутун Федерацията кэнники сылларга өрүү ситиһиилээхтик кыттар. Өрөспүүбүлүкэҕэ ыытыллар үгүс күрэхтэһиилэртэн Бүлүү хамаандата бириистээх миэстэни ылан өрүү үөрэн-көтөн кэлэллэр “ – диэн өр кэмҥэ Чернышевскай нэһилиэгин баһылыгынан үлэлээбит, билигин ветераннар сэбиэттэрин бэрэсээдэтэлэ Раиса Павловна Сортоева сэһэргиир.

Бу үөрүүлээх тэрээһиҥҥэ ыҥырыллан олорон дьон санаатын истэн олус сөхтүм. Тыл этээччи үксэ Гаврил Гаврильевич хабылыгы, хаамысканы өрө тутарын бэлиэтээбиттэрин истэн киэн туттар санаа үөскүүр. Кини дьиэ-уот, хаһаайыстыба түбүгүттэн ордон бу спордунан дьарыгырара кэрэхсэбиллээх. Үбүлүөйдээх үөрүүгэ ыллаан, үҥкүүлээн дьонун-сэргэтин сөхтөрдө. Маны этэллэр, талааннаах киһи барытыгар талааннаах диэн. Юбиляр Гаврил Гаврильевич кулуупка киирээтин быыстапка тэрийбит. Бу быыстапкаҕа Бүлүү остуол оонньуутун федерациятын ситиһиилэрэ, кубоктара, мэтээллэрэ, улууска сыл түмүгүнэн ылбыт бэлиэлэрэ барыта тэлгэммит.

Гаврил Гаврильевич киэн тутта хас биирдии оонньооччутун ахтар: ”Өрөспүүбүлүкэҕэ ыытыллар курэхтэһиилэргэ бэриниилээхтик, чаҕылхайдык оонньуу сылдьар спорт маастардара Андрей Захаров, Ая Давыдова, Галина Николаева, Айаал Дмитриев, “Сахаада спорт” маастардара Анастасия Боронова, Илья Николаев, Марина Николаева ситиһиилэринэн киэн туттабын. Федерациябыт улууска 2019, 2020, 2022, 2023 сыл түмүктэринэн “Бастын үлэлээх федерация” аатын ылла. Биһиги улууспутуттан хабылыкка, хаамыскаҕа өрөспүүбүлүкэ 5 спорт маастарын, ветераннарга 5 “Сахаада спордун” маастардарын таһаардыбыт. Андрей Захаров улууска сыл түмүгүнэн үс төгүл уон бастыҥ спортсмен иһигэр киирбитэ, Ая Давыдова быйыл киирдэ. Онтон 2023 сыл түмүгүнэн Андрей Захаров “Сахаада спорт” лауреата буолла. Спортсменнарбыт Туймаада, Олоҥхо ыһыахтарыгар үгүс ситиһиилээхтэр. Андрей Захаров, Ая Давыдова дойдубут тэбэр сүрэҕэр Москва куоракка ВДНХ маастар кылаас ыыппыттара.  Билигин улууспутугар оҕолорго күрэхтэһии тэрийэн ыыттыбыт, дьоҕурдаах оҕолор баалларыттан үөрдүбүт.”

Гаврил Гаврильевич бу үөрүүлээх күнүгэр Саха Өрөспүүбүлүкэтин физическэй култуураҕа уонна спорка Министерствотыттан “Саха Өрөспүүбүлүкэтигэр физическэй култуура уонна спорт сайдыытыгар үтүөлэрин иһин”,  Бүлүү улууһун дьаһалтатын аатыттан “Бүлүү улууһугар физическэй култуура уонна спорт сайдыытыгар кылаатын иһин “бэлиэлэри тутта, Өкүндэ нэһилиэгин Бочуоттаах олохтооҕо аатын сүктэ. Маны таһынан юбилейнай бэлиэлэринэн, Манчаары аатынан спорт төрүт көрүҥнэрин кииниттэн махтал суругу, “Сахаада спорт” Ассоциациятын аатыттан диплому, Саха Өрөспүүбүлүкэтин хабылык, хаамыска Федерациятын аатыттан эҕэрдэ суругу, айах чороону Ольга Григорьевнаттан тутан үөрүүтэ муҥура суох.

Түмүктээн эттэххэ, бүлүүлэр хабылыкка, хаамыскаҕа ситиһиилэригэр, суол ырааҕын аахсыбакка түмүллэн күрэхтэһиилэргэ кэлэллэригэр-баралларыгар Гаврил Гаврильевич киһи быһыытынан үтүөтэ, дьону иилиир-саҕалыыр, түмэр, салайар дьоҕура төһүү күүс буолар. Кини хабылыкпыт, хаамыскабыт сайдарыгар ис сүрэҕиттэн кыһанар, саҥа саҕалааһыннары биир бастакынан өйүүр. Маннык үтүө сүбэһит буолар ытык-мааны бэтэрээннэрбитигэр тирэҕирэбит. Салгыы даҕаны кинилэргэ усулуобуйа тэриллэн, бэтэрээн оонньооччуларбыт сахалыы төрүт остуолбут оонньуута инникитин сайдан иһэригэр эрэли үөскэтэллэр.

Надежда БЕЛОЛЮБСКАЯ, Манчаары аатынан СТКК тренерэ.