Ким хайдах бэлэмнээҕэ быһаарыа

Бу күннэргэ Азербайджан Республикатын киин куоратыгар – Бакуга, спортивнай тустууга Европа континенын сайыҥҥы Олимпийскай оонньууларга сүүмэрдиир күрэхтэһиитэ ыытылла турар. Ол курдук, муус устар 5 күнүгэр – гректии-римнии, муус устар 6 күнүгэр – дьахталлар, муус устар 7 күнүгэр өрөбүлгэ – көҥүл тустуу көрүҥнэригэр күрэхтэһиилэр ыытыллаллар.

Ити, тустуу үс көрүҥэр күрэхтэһиилэр биирдии күн буолаллар. Ол аата, сарсыарда саҕаланан баран, киэһэ түмүктэнэллэр. Балаһыанньа быһыытынан, финалга тахсыбыттар – бэйэлэрин дойдуларыгар олимпийскай путевканы аҕалаллар. Күрэхтэһии сүрүн соруга олимпийскай путевканы ылааччылары быһаарыы буоларынан, бастакы уонна үһүс миэстэлэри былдьаһыы суох буолуоҕа.

Санатан эттэххэ, тустууга – олимпийскай путевканы ким ыларын дойду иһинээҕи сүүмэрдээһин быһаарар.

Бакутааҕы сүүмэрдиир күрэхтэһиигэ сахалартан үс бөҕөс кыттар. Арыйаан Тютрин уонна Ньургун Скрябин Беларусь Республикатыттан, Владимир Егоров – Хотугу Македонияттан. Күрэхтэһиигэ кыттааччылар сэрэбиэйдэрэ номнуо буолла.

57 киилэҕэ 13 киһи баар

Сэрэбиэй быһыытынан биһиги бөҕөстөрбүт тус-туспа бөлөхтөргө түбэспиттэр. Тэрийээччилэр быһаарыыларынан сэрэбиэйдээһиҥҥэ, кэлиҥҥи көрдөрүүлэринэн ааҕан грузин Роберт Дингашвили бастакы, немец Хорст Лер иккис, болгарин Георгий Вангелов үһүс, азербайджанец Алиаббас Рзазаде төрдүс киһинэн талыллан, сеткаҕа араарыллан туруорулуннулар итиэннэ быраабыла быһыытынан, бастакы эргииргэ сынньаналлар. Атыттар бары сэрэбиэй тартылар.

Ол курдук, Европа-2022 чемпиона Владимир Егоров (тренерэ Александр Сафронов) үөһэ бөлөххө маҥнай француз Ильман Мухтаровы кытта тустар. Мухтаров – Дагестан, Хасавюрт тустууга оскуолатын иитиллээччитэ. Сааһа – 27-тэ. Омугунан – чеченец. Франция элбэх төгүллээх чемпиона. Байыаннайдарга аан дойду чемпионатын боруонса призера (2018), 23-гэр диэри саастаахтарга Европа күрэхтэһиитин икки төгүллээх үһүс призера (2018, 2019). Бу бөҕөс урукку сылларга 65 кг тустар этэ. Онтон бу сырыыга, этэргэ дылы, ох курдук оҥостон, ыйааһынын түһэринэн, Олимпиадаҕа кыттар баҕаттан – 57 кг ыйааһыҥҥа тустарга санаммыт.

Владимир бу киһини кыайдаҕына, салгыы эргииргэ Европа быйылгы чемпионатын боруонса призера Роберт Дингашвилины (Грузия) кытта киирсиэҕэ. Өссө бу бөлөххө турок Сулейман Атли, көбүөр хаһаайына А.Рзазаде курдук биллэр бөҕөстөр бааллар.

Онтон аллараа бөлөххө аан дойду-2021 чемпионатын призера Арыйаан Тютрин (тренерэ Иван Дмитриев) бастаан швейцарец Томас Эпп диэн бөҕөһү кытта тустар. Салгыы күрэхтэһиигэ аан дойду уонна Европа чемпионаттарын призера Хорст Леры (Германия) кытта киирсиэ. Бу бөлөххө өссө украинец Керимов, болгарин Вангелов бааллар.

65 кг – 15 кыттааччы

Бу ыйааһыҥҥа молдован Максим Сакулцан, израильтянин Джошуа Финесилвер, азербайджанец Хаджи Алиев, швейцарец Нино Лейтерт – рейтининэн бастыҥнар буолан, сэрэбиэйгэ араарылыннылар. Ол эрээри, Сакулцан эрэ бастакы эргииргэ сынньанар буолбут.

Европа-2020 чемпионатын призера Ньургун Скрябин (тренерэ Гаврил Игнатьев) сэрэбиэй быһаарыытынан иккис бөлөххө киирбит. Кини күрэхтэһиини турок Абдулла Топрагы кытта тустуунан саҕалыыр. Бу бөҕөс уратыта диэн, көҥүл уонна гректии-римнии тустууга биир тэҥник тустар. Былырыын 23-гэр диэри саастаахтарга көҥүл тустууга аан дойдуга уонна гректии-римнии тустууга Европаҕа – үһүс миэстэлээх. Иккис эргииргэ Ньургун көбүөр хаһаайына – аан дойду 3, Европа 4 төгүллээх чемпиона, Олиимпиада икки төгүллээх призера Хаджи Алиевы (Азербайджан) кытта көрсүөҕэ.

Бу бөлөххө өссө Албанияттан кыттар Европа быйылгы чемпиона чеченец Ислам Дудаев баар. Онтон үөһэ бөлөххө Украинаттан Эрик Арушанян, Грузияттан Годердзи Дзебишвили бааллар.

Кылгастык бөҕөстөрбүт балаһыанньаларын билиһиннэрдэххэ итинник. Ылан көрдөххө, сэрэбиэй куһаҕана суох. Барыта бэйэлэриттэн тутулуктаах. Кыттаччылар бары олимпийскай путевканы ылларбыт ханнык диэн оҥостон кэллэхтэрэ. Бары күүстээх, уруккуттан биллэр-көстөр бөҕөстөр. Ол эрээри, манна урукку аат-суол, ситиһии тугу да быһаарбат, эн хас да төгүллээх чемпион буол. Бастатан туран, бүгүҥҥү күҥҥэ туругун, бэлэмин хайдаҕа – ол быһаарыылаах буолуоҕа.

Уолаттарбытыгар ситиһиини!

Петр ПАВЛОВ.