Үбүлүөйдээх сылга бэртээхэй кинигэ

В.П. Керемясов аатынан Дьокуускай куорат 3 №-дээх спортивнай оскуолата быйыл тэриллибитэ 25 сыла. Бу кэрэ бэлиэ түгэн киэҥ хабааннаахтык бэлиэтэннэ. Саха Республикатын Правительствотын 2 №-дээх дьиэтин актовай саалатыгар үбүлүөйдээх үөрүүлээх түгэҥҥэ – спортивнай оскуола бастыҥ үлэһиттэригэр элбэх эҕэрдэ истиҥ тыллара этиллибиттэрэ, үрдүк наҕараадалар туттарыллыбыттара.

Маны тэҥэ спортивнай оскуола үлэһиттэрин, ситиһиилэрин көрдөрөр-кэпсиир балайда улахан кээмэйдээх, халыҥ тастаах, элбэх өҥнөөх хаартыскалардаах саҥа кинигэ бэчээттэнэн таҕыста. Кинигэни оскуола дириэктэрэ, Саха Республикатын физическэй культураҕа уонна спорка туйгуна, хапсаҕайга спорт маастара, Россиятааҕы категориялаах судьуйа Василий Васильевич Уйгуров уонна оскуола бочуоттаах дириэктэрэ, РФ физическэй культураҕа үтүөлээх үлэһитэ, Россия Суруналыыстарын союһун чилиэнэ Федот Архипович Соловьев көрөн-истэн, тутан-хабан бэлэмнээн таһаардылар.

Кинигэ биэс түһүмэхтээх. Бастакыта – «Чемпионнар кыһалара» диэн түһүмэххэ сүрүннээн эҕэрдэлэр киирбиттэр итиэннэ манна спортивнай оскуола тэриллиитин историята кэпсэнэр. Билэргит курдук, бу кэм устата Дьокуускай 3 №-дээх спортивнай оскуолатын иитиллээччилэрэ – көҥүл тустууга Саха сиригэр, Дальнай Восток зонатыгар, Россияҕа, Европаҕа уонна аан дойду күрэхтэһиилэригэр кэккэ ситиһиилэннилэр. Ол курдук, аҥардас Россия түһүлгэтиттэн – 101 кыһыл көмүс, үрүҥ көмүс уонна боруонса мэтээллэр ситиһилиннилэр. Ол барыта хаһан, ханна ким ситиспитэ кинигэҕэ таблицанан ырылыччы ыйылла сылдьар.

Оскуола – спорт үтүөлээх маастардара Владислав Андреев, Айаал Лазарев, норуоттар икки ардыларынааҕы кылаастаах спорт маастара Владимир Флегонтов, спорт маастардара Владислав Петров, Степан Соркомов, Александр Захаров, Вячеслав Кривошапкин, Петр Константинов уонна Иван Оконешников ааттарынан киэн туттар.

Кинигэҕэ бэйэлэрин санааларын Саха Республикатын Ил Дархана, спортивнай тустууга федерациятын президенэ Айсен Сергеевич Николаев, Саха Республикатын физическэй культураҕа уонна спорка министрэ Леонид Николаевич Спиридонов, олимпийскай чемпион, Ил Түмэн депутата Павел Павлович Пинигин, ХИФУ профессора, республика тустууга федерациятын бастакы президенэ Макар Макарович Яковлев, Дьокуускай куорат Дууматын председателин бастакы солбуйааччы Евдокия Ивановна Евсикова, Орто Халыма куорат баһылыга Николай Захарович Чукров, Россия, Саха сирин физическэй культураҕа үтүөлээх үлэһитэ Афанасий Егорович Алексеев, уо.д.а. бэрт истиҥник, үрдүктүк сыаналаан суруйбуттар.

«Коллектив киэн туттуута – тренердэр» диэн түһүмэххэ, бу спорт кыһатыгар үлэлээбит үтүөлээх дьон: РСФСР, Саха АССР үтүөлээх тренерэ Николай Николаевич Волков, Россия уонна Саха сирин үтүөлээх тренерэ Владимир Дмитриевич Попов, Саха Республикатын үтүөлээх тренердэрэ Валерий Петрович Керемясов, Прокопий Семенович Иванов уо.д.а. итиэннэ үбүлүөйдээх сылга оскуолаҕа үлэлии-хамсыы сылдьар дьон сырдатыллыбыттар.

Үһүс түһүмэххэ В.П. Керемясов аатынан Дьокуускай куорат 3 №-дээх спортивнай оскуола туһунан республика хаһыаттарыгар бэчээттэммит суруйуулар киирбиттэр. Манна спортивнай оскуола хайдах тэриллибититтэн саҕалаан, кини иитиллээччилэрин, тренердэрин ситиһиилэрэ сиһилии кэпсэнэллэр. Ол иһигэр, оскуола бастакы дириэктэрэ, бэтэрээннэргэ аан дойду чемпиона Федот Архипович Соловьев, көҥүл тустууга Москва куорат 6 төгүллээх чемпиона, бэтэрээннэргэ аан дойду чемпиона Василий Николаевич Алексеев, спорт маастара Ян Емельянов, Саха Республикатын үтүөлээх тренерэ, бэтэрээннэргэ аан дойду 2 төгүллээх чемпиона Иннокентий Семенович Кочкин, тустуук Владислав Петров, биллиилээх бөҕөс, тренер Валерий Петрович Керемясов спорка олохторун туһунан бэртээхэй суруйуулар бааллар.

Салгыы төрдүс түһүмэххэ, спортивнай оскуола үлэтин опытын көрдөрөр научнай-методичнай хабааннаах, араас сылларга ыытыллыбыт научнай-практическай конференцияларга тренердэр кыттыбыт дакылааттара, элбэх ырытыылар, сыыппаралар-чахчылар хомуллан киллэриллибиттэрэ кинигэни улаханнык суолталыыр. Манна педагогическай наука доктора, профессор Н.Д. Неустроев, спорт маастардара, СР үтүөлээх тренердэрэ В.Н. Семенов, Н.Р. Крылов, Н.Н. Никифоров, М.М. Каженкин, уо.д.а. элбэх ырытыылаах суруйууларын кытта билсиэххэ сөп.

Бүтэһик бэһис түһүмэххэ – Дьокуускай куорат 3 №-дээх спортивнай оскуолатын үлэтин-хамнаһын, ситиһиилэрин көрдөрөр-кэпсиир элбэх өҥнөөх хаартыскалар киирбиттэр.

х  х  х

Быһата, В.П. Керемясов аатынан Дьокуускай куорат 3 №-дээх спортивнай оскуола тэриллэн, 25 сыл устата үлэлээн кэлбит олоҕо барыта түмүллэн, сиһилии сырдатыллыбыт. Итиэннэ үбүлүөйдээх сылга бэртээхэй бэлэх, өйдөбүнньүк буолбут диэххэ сөп. Кинигэттэн көрдөххө, аахтахха – бу спортивнай оскуолаҕа чахчы даҕаны идэлэригэр бэриниилээх, эргиччи сайдыылаах тренердэр үлэлээбиттэр уонна үлэлииллэр эбит диэн санааҕа кэллим. Ону кинилэр бастаан спортсмен, онтон тренер быһыытынан уһаарыллан, билигин улахан таһымнаах специалистар буолбуттара туоһулуур.

Бу кинигэ биир өртүнэн – оскуола үлэлээн кэлбит историята, иккис өртүнэн – үлэ үөрүйэхтэрин тиэрдэр методическай хабааннаах дии санаатым. Ол эбэтэр, кинигэ сүрүн миэстэтин ылар төрдүс түһүмэххэ научнай-практическай конференцияларга ааҕыллыбыт дакылааттарга уонна онно дьүөрэлии суруллубут үлэлэргэ көннөрү ааҕааччылар уонна тустуу специалистара болҕомтолорун хатыахтарын сөп эбит. Манна тустуу методикатыгар сыһыаннаах наһаа туһалаах сүбэлэр, көрүүлэр, санаалар, этиилэр киирбиттэрэ кэрэхсэбиллээх. Бу, аҥардас кумааҕыга суруллан эрэ хаалбакка, күннээҕи олоххо туһанылларыгар, ырытылларыгар баҕарыллар. Ол эбэтэр, билиҥҥи кэмҥэ эргиччи сайдыылаах, ханнык даҕаны кэмҥэ билиигэ-көрүүгэ тардыһар, спорт наукатыгар элбэҕи билэ-көрө, булан ааҕа сатыыр уонна ону бэйэтин үлэтигэр туһанар эрэ тренер үрдүк ситиһиилээх буоларын умнумуохха.

Петр ПАВЛОВ.