Белград-2023: Сыһыан хайдаҕый да – түмүк оннук

Үтүөлээх тренербит Дмитрий Петрович Коркин аатынан улахан таһымнаах күрэхтэһиибит дуораана ситэ сүтэ илигинэ, балаҕан ыйын 16-19 күннэригэр Сербия киин куоратыгар Белградка 2023 сыл көҥүл тустууга саамай тыҥааһыннаах уонна быһаарыылаах күрэхтэһиитэ – аан дойду чемпионата ыытыллан түмүктэннэ.

Онон, тустууну таптааччылар уоскуйбакка, этэргэ дылы, аһыыр астарын, утуйар ууларын даҕаны умнар күннэрэ аастылар. Ол курдук, чемпионат бастакы күнүгэр – 61, 70, 86, 125 кг ыйааһыннаахтар туһуннулар. Онтон иккис күн – 79, 92, 57, 74 кг, үһүс күн – 65 уонна 97 киилэлээхтэр кииристилэр.

Маннык эппиэттээх күрэхтэһиигэ биһигиттэн Владимир Егоров (Хотугу Македония), Николай Охлопков (Румыния), Георгий Окороков (Австралия), Андрей Бекренев уонна Ньургун Скрябин (иккиэн Беларусь), Айаал Лазарев (Кыргызстан) кытыннылар, атыннык эттэххэ, күүстэрин холостулар эрэ диирбитигэр тиийэбит.

Манна, аан дойду чемпионатын призера буола сылдьыбыт Арыйаан Тютрин (Беларусь, 57 кг) кыттыахтаах этэ да, эрчиллии кэмигэр эчэйии ылан – кыттыбатаҕа хомолтолоох. Итиэннэ Таджикистан Республикатыгар саҥа көспүт, онон докумуона ситэ оҥоһулла илик Виктор Рассадин тустубута эбитэ буоллар, хайаһыа эбитэ буолла диэн санаалар киирэллэр.

Чемпионакка, олимпийскай ыйааһыннарга биэс күүстээхтэр ахсааннарыгар киирбиттэр – эһиил Парижка ыытыллар Олимпиадаҕа кыттар быраабы ыллылар.

Биһиги уолаттарбыт тустарыгар дьиҥэ сэрэбиэй куһаҕана суох этэ диэххэ сөп. Уолаттар бэйэлэрин суолларын солоон, эбэтэр бастыҥ бөҕөс суолун батыһан киирсиэхтээх этилэр.

Кылгастык, биир дойдулаахтарбыт күннэринэн күрэхтэһиилэрин билиһиннэрдэххэ, биһиэннэриттэн көбүөргэ маҥнайгынан Андрей Бекренев (61 кг) тахсыбыта. Кини армянин Норик Арутюняны 5:0 ахсаанынан баһыйан, күрэхтэһиини кыайыынан саҕалаабыта. Салгыы хапсыһыыга грузин Шота Партенадзеҕа 0:5 ахсаанынан сабырыйтаран кэбиспитэ. Бу ыйааһыҥҥа иккис киһибит Николай Охлопков – аан дойду чемпиона россиянин Абасгаджи Магомедовка очукуонан ыраастык хотторбута (0:10).

Соторутааҕыта Кыргызстан спордун үтүөлээх маастара буолбут опыттаах бөҕөспүт Айаал Лазарев (125 кг) бастакы эргииргэ албанец П.Карепины 11:1 ахсаанынан баһыйа туппута. Салгыы күрэхтэһиигэ кини австриец Людешеры 6:1 кыайда. Онтон финал 8/1-гэр украинец Александр Хоцяновскайы кытта көрүстэ. Итиэннэ бастаан утаа баһыйан иһэн түмүккэ 3:8 ахсаанынан хоттордо.

Бастакы күн финалистара биллибиттэрин кэннэ саха тустууктарыттан Абасгаджи Магомедовка хотторбут Николай Охлопков эрэ салгыы тустар быраабы ылбыта. Кини “уоскутар” бөлөххө китаец Ли Вейы кытта киирсиитигэр, санаабытыгар дьэ манна, Николай бэйэтин өйүн-санаатын түмэн, күүһүн-уоҕун хомунан тустуо диэбиппит баара, китаец киһибитин киһилээбэтэ, партерга түһэрэн баран араастаан эргитэн, очукуонан ыраастык кыайда.

Бу күн биһигиттэн, Хотугу Македония хамаандатыттан тустар Владимир Егоров (57 кг) маҥнай грузин Р.Дингашвилины 4:2 ахсаанынан кыайан баран, салгыы тустууга Европа чемпиона, аан дойду чемпионатын призера А.Арутюняҥҥа (Армения) 0:11 хотторбута. Санаабытыгар салгыы күрэхтэһиигэ армян финалга тахсарын кэтэстибит даҕаны, кини быһаарыылаах хапсыһыыга сүрдээх бырахсыылаах, аһаҕас тустууга японец Хигучига 16:18 ахсаанынан сабырыйтаран, биһиги эрэлбитин барыта сотуллан таҕыста.

Чемпионат үһүс күнүгэр 65 киилэҕэ саха тустууга кыһатын иитиллээччилэриттэн икки киһибит тустубута. Хомойуох иһин, Австралияттан кыттар Георгий Окороков да, Беларусь Республикатын чиэһин көмүскүүр Ньургун Скрябин даҕаны биһигини үөрдүбэтилэр. Туһааннааҕынан Европа быйылгы чемпионнара азербайджанец Хаджи Алиевка 2:9 уонна армянин Вазген Теваняҥҥа 0:9 ахсааннарынан хоттордулар.

Салгыы күрэхтэһиигэ Алиевтаах Теванян финалга тиийбэтилэр. Онон аан дойду чемпионатыгар уолаттарбыт кыттыылара – мөлтөх, киһи санаатын көтөхпөт. Биир тылынан эттэххэ, бөҕөстөрбүт бэлэмнэниилэрэ ситэтэ суоҕа көһүннэ. Кыайыан сөптөөх даҕаны киирсиилэригэр, бэйэлэрин үчүгэй өттүттэн көрдөрбөтүлэр. Ол аата, өссө дьаныһан туран үлэлииллэрэ, дьарыктаналлара эрэйиллэр.

Кылгастык бөҕөстөрбүт тустарынан эттэххэ, Айаал Лазарев бэйэтин кыаҕынан туста сатаата. Чемпионакка бэлэмнэниитин эрдэ саҕалаабыта эбитэ буоллар, ити хохолу кыайара хаалла. Владимир Егоровка бэйэтин кыаҕар эрэнэн, кыдьыгыран туран киирсэр эр санаата тиийбэт. Европаҕа бастыырыгар үчүгэйдик атахтаталыыр, хоннох анныттан табыгастаахтык тустар этэ, билигин онтукатын көрдөрбөтө. Андрей Бекренев эмиэ кыаҕын ситэ туһаммата, ити Партенадзены кыайыан сөп этэ. Функциональнай бэлэмэ ситэтэ суоҕа таайда.

Атын үс бөҕөспүт – Олимпиадаҕа путевка былдьаһыылаах аан дойду чемпионата курдук улахан түһүлгэҕэ бэйэлэрин таһымнарынан ырааҕынан эппиэттээбэккэ тиийбиттэрин аһаҕастык билиниэхтээхпит. Георгий Окороков билигин даҕаны эдэр, дьарыгын ситимин күүһүрдэн, үчүгэйдик буһан-хатан, инникитин 61 киилэҕэ кытыннаҕына баҕар тугу эмэ ситиһиэ. Улахан спорка бэйэҕиттэн сиэртибэтэ суох тугу даҕаны ситиспэккин.

Легионердарга хаһан баҕарар ыарахана өйдөнөр. Кинилэргэ улахан болҕомто, хонтуруол суох, тулаайах оҕолор курдук сылдьаллар. Ханныгын да иһин, билиҥҥи кэмҥэ спортсмеҥҥа үчүгэй сыһыан, ситимнээх күннэтэ үлэ, былаан эрэйиллэр. Ол туолуута, олоххо киириитэ барыта үптэн-харчыттан уонна туһааннаах салалтаттан, тренертэн тутулуктаах. Олимпиада чугаһаата, тустууга легионердарбыт эрэ кыттыахтарын сөп. Инники эппитим курдук, болҕомто баар буоллаҕына…

Петр ПАВЛОВ.

Хаартыскалар UWW сайтыттан туһанылыннылар.