Ытык киһибит аата үйэлэргэ ааттаннын!

Н.Н Тарскай бирииһигэр оҕолорго республикатааҕы көҥүл тустуу

Саха сиригэр успуорт хамсааһынын, сайдар кэскиллээх суолун тэлбит, олук уурсубут бөдөҥ уопсастыбыннай деятель Николай Николаевич Тарскай төрөөбүтэ 100 сылын көрсө төрөөбүт-үөскээбит дойдутугар Уус Алдаҥҥа, чопчулаан эттэххэ Бороҕоҥҥо саҥа тутуллубут Эти-хааны чэбдигирдэр успуорт уораҕайыгар 2007-2008 сыллаах уолаттарга өрөспүүбүлүкэтээҕи бэйэ уонна хамаанда иһин киирсии көҥүл тустуу күрэхтэһиитэ үрдүк таһымнаахтык түмүктэннэ.

Уопсайа 17 хамаанда, 190 кыттааччы икки күн устата бастыыр иһин күөн көрүстүлэр, күрэс былдьастылар. Күрэхтэһиигэ өрөспүүбүлүкэ араас муннугуттан, Бүлүү бөлөхтөн, Орто Халыматтан, Өймөкөөнтөн, соҕуруу Нерюнгриттан кытта кэлитэлээбиттэр. Уолаттар сирэйдэрэ-харахтара сэргэх, сытыы-хотуу, кыратык долгуйуу кыыма баар курдук!

Хаҥалас уолаттара, 9 кылаас үөрэнээччилэрэ Иванов Леня, Ой сэлиэнньэтэ:

-Тустуунан 7 сааспыттан дьарыктанабын, быйыл дьарыктаммытым 8-с сыла буолла. Тустууга аҕам, убайдарым аҕалбыттара. Сэҥээрэр, холобур туттар тустууктарым Ибрагим Ибрагимов, Заурбек Сидаков, сахалартан Виктор Рассадин, Лев Павлов.

Яковлев Саша, Покровскай куорат

-3-с сылым барда тустубутум. 110 ыйааһыҥҥа киирсэбин. Тустуу – диэн умнуллубат тугэннэр, саҥа доҕоттор, билсиилэр. Айаал Лазаревы, Лев Павловы холобур оҥостобун.

Бороҕоҥҥо бастакыбытын кэллибит, сөбүлээтибит, кыраһыабай, аныгылыы уораҕайы астынныбыт.

Виталий Корякин, Чурапчы хамаандатын сүрүн тренерэ:

-Чурапчыттан сайаапканан 37 оҕо уонна 6 тренер баарбыт. Интернат-школаҕа баазаланан үлэлиибит, усулуобуйа үчүгэй. Сарсыарда 11:30 эбиэккэ диэри, 17:00-19:00 тохтообокко дьарыктанабыт. Кыһаллар киһи кыһаллар, өйдүүр киһи өйдүүр. Мин урут Тарскай курэхтэһиитигэр эмиэ кыттар этим. Уус Алдаҥҥа астык саала тутуллубут, киһи төһө баҕар дьарыктана сылдьыан сөп курдук.

Михаил Андреевич Слепцов, Е.Ф. Габышев аатынан Уус Алданнааҕы оҕо спорт оскуолатын дириэктэрэ:

-Биһиэхэ ыытааччыларга сүрүнэ – күрэхтэһии этэҥҥэ, эчэйиитэ суох түмүктэнэрэ. Уус Алдантан 31 оҕо кытынна. Миэстэлэспит оҕолор Дальнай Восток отборочнайыгар кыттар чиэскэ тиксэллэр. Бу саҥа уораҕайбытыгар саҥа сылга Н.Н. Тарскай улахан дьоҥҥо чемпионатын кэннэ оҕолорго күрэхтэһиини тута ыытыахха диэн былааннаан ыыттыбыт. Үүммүт сылга биһиги улууска Тарскай үбүлүөйүн чэрчитинэн чемпионаттар, күрэхтэһиилэр буолаллара күүтүллэр.

Степан Петрович Сивцев, Саха сирин 16-17 саастаах оҕолорго тустууга сүрүн тренерэ:

–Үлэбит чэрчитинэн, Российскай халандаар былааныгар олоҕуран бэйэбит былааммытын оҥоробут. Бу күрэхтэһии түмүгүнэн олунньу 9-11 күннэригэр Уһук Илин Благовещенскайга сүүмэрдиир күрэхтэһиигэ барабыт. Күрэхтэһии улуустар үлэлэрин көрөр уонна биирдиилээн чаҕылхай оҕолору сүүмэрдээһин, республика сборнайын (хомуур хамаандатын) быһаарабыт. Благовещенскайга кыайбыт оҕолору Россия финалыгар кытыннарар сүрүн сыаллаахпыт.

Н.Н. Тарскай кэриэһигэр көҥүл тустуу чемпионата 1963 сылтан саҕаланан ыытыллар. Мин бэйэм 1977 с. оҕолорго Николай Тарскай чемпионатыгар Чурапчы хамаандатыттан 42 киилэҕэ кыттан 2-с миэстэ буолан турабын. Тарскай күрэҕэ республикаҕа улахан таһымнаах күрэхтэртэн биир бастыҥнара диэм этэ. Сылын аайы бөҕөстөр маннык күрэхтэһиигэ кытталллара, Республика састаабыгар киирэллэрэ чиэс-бочуот буоллаҕа дии. Николай Николаевич бэйэтин кэмигэр бириэмэни урутаабыт улууканнаах салайааччы. Ыарахан сэрии кэмин кэннэ спорт хайысхатын сахаларга сайыннарбыт, норуоту уһугуннарбыт, үрдүккэ-кэрэҕэ ыҥырыы суолун таба таайбыт уонна чуолаан көҥүл тустуу уонна буокса, ыарахан атлетика хайысхаларын тутуһан саха сайдар аналлааҕын өтө көрбүт киһибит буолар.

Быйылгы күрэхтэһии Н.Н. Тарскай үбүлүөйдээх сылынан сибээстээн төрөөбүт сиригэр-уотугар Уус Алдаҥҥа тэрилиннэ, спортивнай ирдэбилгэ эппиэттиир усулуобуйа толору оҥоһуллан, дьон-сэргэ олус сэргэхсийдэ.

Республика спордун министиэристибэтэ, Республика тустуутун федерацията  кэнчээри ыччаты өйүүрэ, көмө-тирэх буолара үлэ сөп суолунан баран иһэрин көрдөрөр. Ол курдук, биирдиилээн кыайыылаахтары тустуу федерациятын 1-кы солбуйааччыта, Аан дойду 2 төгүллээх чемпиона Виктор Николаевич Лебедев харчынан бирииһи олохтоото. Ол биһиэхэ тренердэргэ, оҕолорго, кинилэр төрөппүттэригэр төһүү күүс буолар. Онон түгэнинэн туһанан барҕа махталбытын тиэрдэбит!

Хамаанданан кыайыылаахтарга Саха сирин спортивнай сойууһун бэрэсэдьиэнэ, «Чолбон» плавательный киин дириэктэрэ, биир дойдулаахпыт Черкашин Петр Петрович бириис туруорда. Ону таһынан анал бириистэри күрэхтэһии «Бастыҥ бөҕөс» анал ааты Уус Алдан хамаандатын хапытаана Вадим Прядезников ылла. «Кыайыыга дьулуур» – Кириллин Рома (Сунтаар), «Кыраһыабай хапсыһыы» – Сахаян Абрамов (Мэҥэ Хаҥалас), Гарик Кондаков (Уус Алдан). Итини тэҥэ Николай Николаевич Тарскай биир дойдулаахтара Баатаҕайдар (баһылык Белолюбский Михаил Михайлович) Уус Алдан бастыҥ көрдөрүүлээх бөҕөһүгэр Максим Григорьевка анал бирииһин биэрдэ. Оттон Мындааба оскуолатын дириэктэрэ Николай Николаевич Готовцев анал бирииһин Красноярскай кыраайтан, Дьэһиэйтэн сылдьар Мындааба спортивнай интернат оскуолатын үөрэнээччитигэр Коля Алексеевка туттарда.

Улуу киһибит Н.Н. Тарскай аатыгар республика таһымнаах күрэхтэһиини Уус Алдан дьоно-сэргэтэ үрдүк тэрээһиннээхтик ыыттылар. Мүрү 1-кы, 2-с №-дээх орто оскуолатын оҕолоро волонтердаан түһүлгэ үрдүк таһымнаахтык барарыгар көмөлөстүлэр.

Улуус дьаһалтата, баһылык Аммосов Василий Ивановичка, үөрэх управлениетын начальнига Литвинцев Степан Моисеевичка, культура управлениетын начальнига Нафанаилов Сергей Сергеевичкэ, спорт управлениетын начальнига Евгений Петрович Алексеевка, спортивнай оскуолалар дириэктэрдэригэр: Ноговицын Иван Семеновичка уонна Михаил Андреевич Слепцовка, кинилэр хамаандаларыгар, биир дойдулаахтарбар махталбын тиэрдэбин!

х х х

Уопсай түмүгүнэн, бастыҥнар кэккэлэригэр киирдилэр: 1 – Чурапчы, 2-с Дьокуускай уонна 3-с Сунтаар хамаандалара. Н.Н. Тарскай күрэхтэрэ өссө да таһымнанан, ыыра кэҥээтэр-кэҥээн, сайдартан-сайдан истиҥ! Ытык киһибит аата үйэлэргэ ааттаннын! Кэнчээри ыччаппыт үрдүккэ, үтүөҕэ, чэгиэн-чэбдик олоххо тардыһа туруохтун!

Уйгулаана ПОРТНЯГИНА.