Быыстапка угуйар күүһэ

М.К. Аммосов аатынан Хотугулуу-Илиҥҥи федеральнай университет археологияҕа уонна этнографияҕа түмэлигэр “Истээх Быраан – Тыгын сыдьааннарын XV-XVIII үйэтээҕи көмүүлэрэ” диэн ураты быыстапка аһылынна.

Быыстапкаҕа араас сылларга Истээх Бырааҥҥа (урукку аата Түөкэй Быраана, Эркээни хочото) ыытыллыбыт хаһыылар түмүктэрин сырдатар, кэпсиир маллар-саллар, докумуоннар, хаартыскалар, хаһыылары ыыппыт археологтар түмүктэрэ, наука өттүттэн быһаарыылар, барыта сүүсчэкэ экспонаттар көрдөрүллэллэр.

Манна эһиги өбүгэлэрбит XVII-XVIII үйэлэргэ тутта сылдьыбыт малларын, кэтэ сылдьыбыт таҥастарын сэдэх түгэннэрин илэ хараххытынан көрүөххүтүн сөп.

Сүрүн болҕомтону Тыгын Тойон сиэнэ, Хаҥалас улууһун бастакы кинээһэ Маһары Бозеков хаһыытыттан булуллубут маллар, тэриллэр буолаллар. Санатан эттэххэ, соторутааҕыта Ытык Куллаты сиригэр – Тыгын Тойоҥҥо уонна кини сыдьааннара Маһары Бозековка, Соппуруон Сырановка, Ылдьаа Шадриҥҥа өйдөбүнньүк бэлиэлэр туруоруллубуттара.

Саха былыргытын, историяны сэҥээрээччилэр бу быыстапканы хайаан даҕаны кэлэн көрөргүтүгэр баҕарабын. Бу быыстапка биһиэхэ өбүгэлэрбит, саха биллиилээх дьонун кистээһин сиэрин-туомун, кинилэр таҥастарын-саптарын, сэптэрин-сэбиргэллэрин тустарынан билиибитин хаҥатар диэххэ сөп. Түгэнинэн туһанан, маннык интэриэһинэй тэрээһини көҕүлээбит, тэрийбит дьоҥҥо барҕа махтал!

Быыстапка КФЕНҥэ баар, киириигэ паспорт ирдэнэр эбит. Бу тэрээһин историческай наука доктора, профессор Розалия Иннокентьевна Бравина бырайыагын чэрчитинэн тэрилиннэ. Быыстапка сэтинньи 14 күнүгэр диэри үлэлиир.

Тэрийээччилэр иһитиннэрбиттэринэн, бу быыстапка сэтинньи ортотуттан Маһары Бозеков дойдутугар – Хаҥалас улууһун киинигэр Покровскайга, кыраайы үөрэтэр түмэлгэ өссө кэҥэтиллэн, байытыллан туруоруллара былааннанар эбит.

Петр ПАВЛОВ.

Ааптар хаартыскалара.