Бар дьоммутугар барҕа махтал!
Бороҕоҥҥо, Н.Н. Тарскай аатынан Спорт дыбарыаһыгар «Дьулурҕан» хаһыат бирииһигэр көҥүл тустууга 2011-2012 сс. төрөөбүт уолаттарга күрэхтэһии ыытылынна.
Бу тэрээһин «Дьулурҕан» бастакы нүөмэрэ бэчээттэнэн тахсыбыта 25 сылыгар ананна. Үбүлүөйдээх сыл чэрчитинэн бастакы күрэхтэһии тэриллиитин уонна бэлэмнэнэн ыытыллыытын Саха Республикатын Суруналыыстарын сойууһа, «Саха Бэчээт» тэрилтэ көҕүлээтилэр.
Күрэхтэһии тэриллиитэ өссө тохсунньу ыйтан Уус Алдан улууһун салалтатын, спорка тэрилтэтин кытта кэпсэтииттэн саҕаламмыта. Ол курдук, бастаан Н.Н. Тарскай аатынан Спорт дыбарыаһын дириэктэрэ, көҥүл тустууга спорт маастара Константин Васильевич Давыдовы кытта күрэхтэһии ыытыллар болдьоҕор сайаапка оҥоһуллубута. Улуустааҕы спорт управлениетын начаалынньыга, биллиилээх хапсаҕайдьыт Евгений Петрович Алексеевы, Оҕо спортивнай оскуолатын дириэктэрэ Михаил Андреевич Слепцовы кытта эрдэ тэрээһин үлэлэрэ ыытыллан, күрэхтэһии балаһыанньата сүбэнэн оҥоһуллан, түһүлгэбит улуус дьаһалтатын ыйдааҕы ыытар үлэтигэр киллэриллэн – барыта санаа хоту тэрилиннэ.
Түһүлгэ үөрүүлээх аһыллыытыгар улуус баһылыгын солбуйааччы Анатолий Дмитриевич Сторожев, оҕо спортивнай оскуолатын дириэктэрин солбуйааччы Семен Петрович Черкашин, Россия уонна Саха сирин үтүөлээх тренерэ Степан Петрович Сивцев, “Забота-Арчы” хаһыат сүрүн редактора Виктор Викторович Эверстов, “Умсулҕан” коллекционердар түмсүүлэрин салайааччы Станислав Николаевич Луковцев, күрэхтэһии сүрүн судьуйата Петр Афанасьевич Соловьев эҕэрдэ тылларын эттилэр, өйдөбүнньүк бэлэхтэри туттардылар.
Көбүөргэ Мүрү 1-кы уонна 2-с орто оскуолаларын, Мүрүтээҕи уолаттар гимназияларын, Мындааба, Суотту, Танда, Найахы, Бэйдиҥэ тустуунан дьарыктанар оҕолоро, барыта 62 эдэр бөҕөс тахсан күөн көрүстэ. Хапсыһыылары норуоттар икки ардыларынааҕы категориялаах судьуйа Петр Афанасьевич Соловьев салайааччылаах судьуйалыыр бөлөх дьүүллээтэ.
Сытыы хапсыһыылар кэннилэриттэн кыайыылаахтарынан буоллулар: 30 кг Эрхан Готовцев – Мүрү-2, 32 кг Чаҕыл Бочкарев – Мындааба, 35 кг Уйгун Баягантаев – Танда, 38 кг Эрсан Сивцев, 41 кг Антон Лугуманов – иккиэн Муру-1, 44 кг Артур Ботулу, 48 кг Дамир Хабров – иккиэн Мындааба, 52 кг Дьулуур Сивцев, 57 кг Миша Тарабукин – иккиэн Суотту, 57-тэн үөһэ кг Давид Павлов – Найахы.
Бириистэри кимнээх туруордулар?
Арассыыйа Суруналыыстарын сойууһун Саха сиринээҕи салаатын салайааччыта, Ил Түмэн депутата, «Саха» национальнай көрдөрөр-иһитиннэрэр хампаанньа генеральнай дириэктэрэ Олег Олегович Марков икки ыйааһыҥҥа харчынан бирииһи анаата.
«Вся республика – Республика бүттүүнэ» хаһыаттар истэринэн спорка сыһыаннаах «Дьулурҕан» сыһыарыыны төрүттээччи, өр сылларга Саха сирин Суруналыыстарын сойууһун сатабыллаахтык салайбыт, билигин бу уопсастыбаннай тэрилтэ солбуйааччы бэрэссэдээтэлэ, «Ил Түмэн» хаһыат шеф-редактора Галина Алексеевна Бочкарева – күрэхтэһии тэриллэн ыытыллыытын бары ымпыгын-чымпыгын быһаарарын, үүннүүрүн-тэһиинниирин таһынан, кыайыылаах тустуукка бэйэтин бирииһин суруктаан-бичиктээн туруорбута, үчүгэй умнуллубат өйдөбүнньүк буолуо дии саныыбыт.
«Дьулурҕаны» бэчээттээн таһаара олорор «Забота-Арчы» хаһыат «Айар» кинигэ маҕаһыынтан бириис ыларга туоһу сурук олохтообутун, хаһыат сүрүн редактор Виктор Эверстов бэйэтинэн туттарда.
Ити курдук, «Дьулурҕан» хаһыат олунньу ортото Бэчээт дьиэтигэр буолбут үбүлүөйдээх дьаһала уонна бу күрэхтэһиитэ тэриллиилэригэр Галина Алексеевна Бочкарева салайааччылаах анал тэрийэр хамыыһыйа тэриллэн үлэлээбитин түмүгэр, тэрээһиннэр бары үрдүк таһымнаахтык, былааннаммыттарын курдук үтүө түмүктээхтик ыытылыннылар.
Ол курдук, тэрийэр хамыыһыйаҕа «Саха Бэчээт» тэрилтэ генеральнай дириэктэрин сүбэһитэ Валентина Ивановна Бочонина, Саха сирин Спорка Албан аатын түмэлин салайааччы Михаил Егорович Друзьянов курдук, тэрийэр, салайар үлэҕэ дьоҕурдаах дьоннор үлэлэһэннэр – тэрээһиннэрбит кыайыылаах буоллулар. Кинилэр бастаабыттарга эмиэ бириистэри туруордулар. Ол курдук, «Саха Бэчээт» тэрилтэтэ (генеральнай дириэктэр Н.М. Стручкова) Дьокуускайга, «Саха көбүөрдэрэ» маҕаһыынтан туоһу суругу, оттон М.Е. Друзьянов түһүлгэ бастыҥ бөҕөһүгэр сиэдэрэй оҥоһуулаах улахан кубогы анал бириис быһыытынан анаатылар.
Ити курдук, Бороҕоҥҥо ыытыллыбыт күрэхтэһиигэ «Көмүөл» кинигэ кыһатын салайааччыта, СР бочуоттаах суруналыыһа, суруйааччы Борис Иванович Павлов кыайыылаахха харчынан бирииһэ, спорт төрүт көрүҥнэригэр «Модун» киинин дириэктэрэ, Ил Түмэн депутата Геннадий Анатольевич Васильев өйдөбүнньүк бэлэҕэ анал бириис буолан туттарылыннылар.
Үтүө санааҕыт иһин махтал!
Бу сыллар усталарыгар «Дьулурҕан» хаһыат элбэх доҕоттордонно. Үбүлүөйгэ ананан тустуу күрэхтэһиитэ ыытылларын истээт, хаһыат бэриниилээх ааҕааччылара: Майаттан Гаврил Иванович Скрябин, Покровскайтан суруналыыс Уйбаан Уйгуурап тус бэйэлэрин баҕа санааларынан тэрээһиҥҥэ күүс-көмө, өйөбүл буолар санааттан 5-тии тыһ. солк. харчынан бириис олохтообуттара – үтүө санаа быһыытынан сыаналанар.
Ити курдук, спорт бэтэрээнэ, хапсаҕайга спорт маастара Станислав Егорович Афанасьев күрэхтэһии тэриллиитигэр элбэх сүбэни-аманы биэрбитин таһынан, тренердэр, судьуйалар бөлөхтөрүттэн күрэхтэһиигэ көмө диэн харчы хомуурун тэрийбитэ, көҕүлээбитэ хайҕаллаах. Ол үп күрэхтэһии тэрээһинигэр уонна анал бириистэргэ туһанылынна.
Кыайыы үктэлигэр тахсыбыттарга мэтээллэри Уус Алданнааҕы спорт управлениета (начаалынньык Е.П. Алексеев), оттон грамоталары («Мүрү саһарҕата» айар холбоһук, кылаабынай редактор Н.Г. Попова) анаан бэлэмнээн оҥорбуттарыгар; бэйэтин массыынатынан күрэхтэһиигэ илдьибит-аҕалбыт үтүө санаалаах суоппарбытыгар, көҥүл тустууга норуоттар икки ардыларынааҕы кылаастаах спорт маастара Афанасий Иванович Заболоцкайга туспа махтал!
Эмиэ үбүлээччилэр көмөлөрүнэн күрэхтэһии сиэрин ситэрин, бастыҥнарга анал бириистэри олохтоотубут. Ол курдук, “Түһүлгэ бастыҥ бөҕөһө” – Антон Лугуманов, “Эдэр кэскиллээх бөҕөс” – Чаҕыл Бочкарев, “Сытыы хапсыһыы иһин” – Уйгун Баягантаев уонна Сулустаан Федоров, “Бастыҥ албаһын иһин” – Филипп Леонтьев, “Кыайыыга дьулуурун иһин” – Алекс Рожин”, “Көрөөччүлэр биһирэбиллэрэ” – Давид Павлов ааттананнар, анал бириистэринэн наҕараадаланнылар. Маны таһынан, “Бастыҥ тренер” – Петр Соловьев, “Бастыҥ судьуйа” – Никита Ушницкай, “Күрэхтэһии секретара” – Константин Бурнашев, “Күрэхтэһии хаамыытын сырдатааччы” – Виктор Портнягин, “Махтал бэлиэтэ” – Константин Давыдов үлэлэрэ эмиэ сыаналанна. Кинилэргэ харчынан бириистэр уонна өйдөбүнньүк бэлэхтэр туттарылыннылар.
Дьэ, ити курдук күрэхтэһиибит бэйэбит санаабытыгар, былааннаабыппыт курдук үчүгэйдик ыытылынна. Кыттыбыт оҕолор, бириискэ тиксибит бөҕөстөр, кинилэр төрөппүттэрин санааларын иһиттэххэ, күрэхтэһииттэн астыммыттарын биллэрдилэр. Бу суруйууга ахтыллыбыт, күрэхтэһии бэлэмнэнэн, тэриллэн ыытыллыытыгар күүс-көмө, өйөбүл буолбут дьоҥҥо барыларыгар барҕа махтал буолуохтун!
Петр ПАВЛОВ, «Дьулурҕан» хаһыат редактора.