Барыта “Бэлэм буолтан” саҕаламмыта

// “Дьулурҕан” 25 сылыгар 

…Төрдүс кылааска үөрэнэ сылдьан “Бэлэм буол” хаһыат уруһуйунан кэпсээн айарга куонкурус биллэрбитигэр ийэм сүбэтинэн “Түһээн эрэйдэнии” диэн тэттик кэпсээни суруйан, хаһыат редакциятыгар кэмбиэрдээн баран ыытан кэбиспитим.

Сотору, биир ыйынан быһыылааҕа, онтукайбыт олох да таһы-быһа умнан сырыттахпына, ити куонкурус жюритын быһаарыытынан ордук табыллыбыт үс кэпсээн хаһыакка бэчээттэммититтэн, биирэ арай миэнэ буоларын көрөн – соһуйбутум да, үөрбүтүм даҕаны.

Билигин санаатахха, аҥардас ити түгэн, олоххо ханнык суолу-ииһи тутаһарбар ыйан-кэрдэн биэрбит эбит дии саныыбын. Итинтэн кынаттанан, мантан ыла кыра-кыралаан, хаһыакка суруйар идэлэммитим. Итиэннэ ол суруйууларым бэчээттэнэн истэхтэрин аайы, өссө эбии бооччойон ыытар буолбутум.

Аны ону билэн маҥнай кылааспар, оттон оскуолаҕа истиэнэ хаһыатыгар араас сонуну, саҥаны, сэмэни даҕаны суруттарар буолбуттара. Мүрү аҕыс кылаастаах оскуолатын иһинэн саха тылын уонна литературатын учуутала Татьяна Ильинична Алексеева салайааччылаах эдэр корреспонденнар “Ача” диэн постарын чилиэнэ буолбутум. Ол курдук, төрдүс кылаастан саҕалаан оскуоланы бүтэриэхпэр диэри өрөспүүбүлүкэтээҕи “Бэлэм буол”, оройуоннааҕы “Ленинскэй тэрийээччи” хаһыаттарга элбэх суруйуум бэчээттэммитэ. Үксүгэр оскуола олоҕун, үөрэнээччилэр сайыҥҥы сынньалаҥнарын, спорт сонуннарын, аахпыт кинигэлэрим тустарынан кылгас суруйуулары таһааттарбыт эбиппин. Онтукайым билигин уруһуй альбомугар сыһыарыллан, үтүө өйдөбүнньүк буолан уурулла сытар.

Онон хаһыат үлэһитэ, суруналыыс буолан тахсарбар “Бэлэм буол” улахан оруоллаах диэн этиэхпин баҕарабын. Ити иһин хаһыат үлэһиттэригэр махталым муҥура суох. Кинилэр оччотооҕуга хас биирдии оҕоҕо, хас биирдии сурукка наһаа болҕомтолоохтук сыһыаннаһалларын кэрэхсии саныыбын. Алтыс кылааска үөрэнэ сылдьан, редактор Нина Иннокентьевна Протопопова илии баттааһыннаах “деткор” диэн сибидиэтэлистибэни тутаммын, этэргэ дылы, харыс үрдээбитим, санаам күүһүрбүтэ. Аны туран, хас бэчээттэммэтэх да суруйууга хоруйдаан, сүбэ-ама биэрэн, хайаан да харда сурук ыыталлара. Өрүү сырдыкка, кэрэҕэ, үтүөҕэ угуйа, ыҥыра тураллара. Суруктара наар “Күндү Петя!” диэн тылынан саҕаланара. Ол суруктар миэхэ билигин даҕаны күндүлэр.

Дьэ, онон, кэннибин хайыһан көрбүтүм, ол 1975 сыллаахтан хаһыакка тохтоло суох суруйар дьарыгым лоп курдук үйэ аҥара, оттон үлэһит аатын ылбытым 42-с сыла буолбут эбит. Оскуола кэнниттэн аны тута кэриэтэ Уус Алданнааҕы хаһыат редакциятыгар үлэлии киирэн, өссө суруйууларым өрөспүүбүлүкэтээҕи “Эдэр коммунист”, “Кыым”, “Сахаада”, “Эдэр саас” хаһыаттарга бэчээттэнэр буолбуттара. Онно барытыгар, айар үлэҕэ суолбун ыйан биэрбит ийэбэр Екатерина Егоровнаҕа уонна “Бэлэм буол” хаһыат редакциятыгар махтанабын!

Арай, бастакы бооччойуум хаһыакка тахсыбатах, биһирэммэтэх буоллун?! Билигин тугу үлэлии-хамсыы, ханнык эйгэҕэ сылдьарым биллибэт буолуо этэ ээ…

Петр ПАВЛОВ, 1976-1982 сс. «Бэлэм буол» хаһыат эдэр корреспондена, 1994 сылтан Россия Суруналыыстарын сойууһун чилиэнэ, Саха Өрөспүүбүлүкэтин Бэчээтин туйгуна (2010), 2000 сылтан “Дьулурҕан” хаһыат редактора.