«Спорт бастыҥнара» кинигэҕэ киирдилэр

Ахсынньы ыйы түмүктүүр күннэргэ чөл, чэгиэн олох чулуулара түмсэннэр, бастыҥнар ааттарыгар киирдилэр. Сылы быһа сыраласпыттар, күнү быһа түбүгүрбүттэр, сыал-сорук туруоруммуттар, кыайтарыыны уйбуттар, сатамматахтан санаарҕаабатахтар ситиһии ситимин тутан кыайыыттан кынаттаммыттар сыл түмүктүүр түгэнигэр, биһирэмнээх биэтэккэ тиийбиттэрин туоһута буолан киэҥ нэлэмэн Сахабыт сирин бары муннуктарыгар ааттара дорҕоонноохтук ааттанна, чиэскэ-бочуокка тигистилэр.

Хатаска бастыҥ спортсменнары Бочуот кинигэтигэр киллэрии тиһигин быспакка ыытыллыбыта сүүрбэччэ сыл буолла. Ол тухары суолтата дириҥээн, амтана минньийэн, кэтэһиилээх-күүтүүлээх, долгутуулаах буолан иһэрэ үөрдэр. Ол аата, чэгиэни-чэбдиги сэргээччилэр, эккирэтиилээҕи, ситтэрбэти ситээччилэри кэрэхсээччилэр элбииллэр. Быйылгы сылга киирбит дьону билиһиннэрдэххэ маннык

Дзюдо

Моисеева Аина Александровна – уонча сааһыттан долгуйууну уйумтуо, сыалы-соругу сатаан туруоурунар, тулуурдаах-дьулуурдаах Европа Куубагын үрүҥ көмүс призера, 23-гэр диэри юниоркалар ортолоругар Арассыыйаҕа бастыыр иһин күөн күрэс боруонса мэтээл хаһаайката, БРИКС дойдуларын Спортивнай оонньууларын боруонса призера.

Аина күннээҕи олоххо сүрдээх сэмэй, нарын-намчы, элбэх саҥата-иҥэтэ суох, дьэ ол бэйэтэ көбүөргэ таҕыстаҕына бастыҥҥын ээ диэн баһыйтарбакка, сайдыылааххын ээ диэн саллыбакка тулуурун-дьулуурун холбоон, салгыбакка дьарыктаммыт сатабылын туттан аан дойду ааттаахтарыныын тэҥҥэ эллэхтэһэр дьиҥнээх байыас.

Стендовай ытыыга

Новгородов Георгий Русланович – компакт-спортинг диэн көрүҥҥэ Арассыыйа чөмпүйүөнэ, спортинг көрүҥэр Арассыыйаҕа ыытыллыбыт онус Куубагын үрүҥ көмүс призера, Арассыыйа спордун маастарын нуорматын толордо.

Дьэ суруйарга, кэпсииргэ астык сонуннар дии. Георгий бу улахан кыайыыларбын миигин куруутун өйүүр-өйдүүр, көмө-тирэх киһибэр кэргэммэр Анна Андреевнаҕа аныыбын диэн саалаҕа мустубут дьону долгутта, үөртэ, ардахтыы кутуллар ытыс тыаһын ылыан ылла. Туох барыта дьиэ-кэргэнтэн, тэлгэһэҕиттэн, дьиэҕиттэн-уоккуттан саҕаланар диэн маннык түгэннэри этэн эрдэхтэрэ. Маннык дьоннор буоллаҕа дии дойдумсах (патриот) дьон диэн бэйэтин дьиэ-кэргэниттэн саҕалаан нэһилиэгин, дойдутун ааттатар-сураҕырдар.

Мас-рестлинг

Бу көрүҥ Хатаска биир саамай сайдыбыт диэтэххэ сымыйа буолбат. Ол курдук, дойдулар икки ардыларынааҕы «Азия оҕолорун» туонатыгар бу көрүҥ биирдэ даҕаны Хатастан кыттааччыта суох ааспатаҕа. Ол туһунан үгүстүк кэпсээбиппит, онон үгүһү-элбэҕи эппэккэ, бүгүҥҥү күн геройдарын билиһиннэрэбит.

Степанов Иван Андреевич – 18-21 саастаахтар ортолоругар Арассыыйа чемпионатын кыһыл көмүс мэтээл хаһаайына, ССРС Геройун Ф.М. Охлопков аатыгар ыытыллыбыт Бүтүн Арассыыйатааҕы күрэхтэһии чөмпүйүөнэ. Арассыыйа спордун маастарын нуорматын толордо. Уонна сахалыы сэмээр бу оҕобут Дыгын оонньууларын диэки хардыыларын кэтиибит, үөрэбит. Бу күрэххэ киирэр иһин салгыы түһүмэххэ барар чиэһи ылбытынан киэн туттабыт.

Николаев Айлан Васильевич 18-21 саастаахтар ортолоругар Арассыыйа чемпионатын үрүҥ көмүс мэтээл хаһаайына, аатырар-сураҕырар киирсиилээх “Биэстээх бочоох” күрэҕэр боруонса призер. Айлан Иванныын олоххо бииргэ хардыылаан бэйэ-бэйэлэрин ситэрсэн биэрэн, бу курдук үрдүк таһымҥа сылдьалларыттан астынабыт. Сүрдээх холку, ис иһиттэн сэмэй, үлэһит, иҥиир-ситии киһи тахсан эрэр, күн бүгүн кини устудьуон.

Корякин Алексей Александрович 18-21 саастаахтар ортолоругар Арассыыйа чемпионатын боруонса мэтээл хаһаайына, юниордарга СӨ чемпионатыгар үһүс бочуоттаах миэстэлээх. Туппутун ыһыктыбат, сыалы-соругу сатаан туруорунар, ол туһугар күүскэ үлэлиир дьоһун киһи.

Корякин Владислав Николаевич – ССРС Геройун Ф.М. Охлопков аатыгар ыытыллыбыт Бүтүн Арассыыйатааҕы күрэхтэһии үрүҥ көмүс призера, СӨ чемпионатыгар иккис бочуоттаах миэстэлээх.  Бу уолаттар төрдүөн Хатас ыһыаҕын киэргэлэ, биир саамай брендовай тэрээһинэ – Баҕарах бөҕөстөрө күрэх кыттыылаахтара, 2022, 2023 уонна Владислав 2024 сылларга муҥутуур кыайыылаахтара буолаллар.

Бокс

Плотникова Алина Ивановна – Уһук Илин Сибиирдээҕи федеральнай  уокурукка бастыыр иһин күрэхтэһии кыайыылааҕа, регионнар икки ардыларынааҕы «Ливандийскай ринг» күрэхтэһии кыайыылааҕа. “Алина оскуолаҕа эрдэҕиттэн ылсыбытын ыһыктыбат, ытыран баран ыыппат, тиритэри-хорутары, улаханспорт эриирдээх-мускуурдаах суолун тулуйар буолара биллэр“, – диэн эппиттээх бастакы тренера Саввин Гавриил Михайлович.

Волейбол

Шишкина Светлана Владимировна – волейболга СӨ 1 лигатын чемпионатын кыайыылааҕа, үрдүкү лигаҕа иккис миэстэлээх Арассыыйа үрдүнэн ыытыллыбыт (Илин-Арҕаа) күрэхтэһии кыайыылааҕа.  Светлана быйыл Хатастааҕы 7 нүөмэрдээх спортивнай оскуолаҕа тренеринэн ананна. Онон аны тренер быһыытынан үлэ түмүктэрин күүтэбит.

Афонина Татьяна Сергеевна – олорон оонньуур волейболга Арассыыйа боруонса призера, волейболга СӨ 1 лигатын чемпионатын кыайыылааҕа, үрдүкү лигаҕа иккис миэстэлээх. Татьяна учууталлыыр, тренердиир. Үлэтин эйгэтэ киэҥ, этэргэ дылы, этэр тыла инники баар диэн эрэнэбит.

Хайыһар

Иванова Наталья Валериановна – СӨ хайыһарга кылаабынай күрэхтэрин кыайыылаахтара, үрүҥ көмүс призера. Сүрдээх үлэһит, дэгиттэр сайдыылаах эдэркээн киһибитигэр өссө да ситиһии кэлэ турарыгар баҕа санаабытын тиэрдэбит.

Саахымат

Баишев Петр Николаевич – И.И. Захаров аатыгар мемориалга чемпион, РОО президенин Саахымат федерацията ыыппыт блиц турнир кыайыылааҕа. Дуобаты-саахыматы тэҥҥэ тутан оонньуур дэгиттэр оонньооччу, оскуола эрдэҕиттэн үгүс элбэх күрэҕи ааспыт буспут-хаппыт спортсмен.

Дьэ уонна анал ааттарга киирэбит

Физическай култуура бастыҥ учуутала Саввинов Эдуард Николаевич – П.Н. уонна Н.Е. Самсоновтар ааттарынан ХОО учуутала. Өр сылларга эт-хаан сайдыытын өй-санаа сайдыытын кытта алтыһан буһуу-хатыы оскуолатын ааһан киһи бэрдэ буоларга маассабай спорт сайдыытын оруолун үрдүктүк тутан хоһууннук үлэлээбит уонна үлэлиир убаастанар учуутал.

«Бастыҥ тренер» – Евсеев Григорий Филиппович И.И. Захаров аатынан 7 нүөмэрдээх спортивнай оскуола тренерэ, уһуйааччыта. Мас тардыһыыга үс үөрэнээччитэ Арассыыйа таһымыгар бастыҥнар ахсааннарыгар киирбиттэринэн. Манна бэлиэтээн этэн ааһар буоллахха, Григорий Филиппович бу оскуола иитиллээччитэ буолар, күн бүгүн учууталын, тренерин кытта бииргэ үлэлии-хамсыы, сайда -үүнэ сылдьар.

Бастыҥ спортивнай салайааччы – Гоголев Евгений Егорович. Евгений Егорович учууталтан дириэктэргэ тиийэ үүммүт үлэттэн дьолун булбут, дьиҥ чахчы спорт эрэллээх саллаата, сатабыллаах салайааччы. 21 сыл сыл салайааччынан үлэлииригэр 8 сыл оскуола анал дьиэтэ суох атын тэрилтэни кытта ыаллаһан да үлэлииригэр ситиһиилэрдээх, дорҕоонноох ааттардаах иитиллээччилэрдээх этэ уонна саамай үчүгэйэ үөрэнээччитин ахсаанын сүтэрбэтэҕэ.

Бу түгэҥҥэ Хатастааҕы оҕо ускуустубатын оскуолатыгар махтала муҥура суох. 8 сыл эттэххэ дөбөҥ гынан баран манна аан дойдуну атыйахтыы ытыйбыт пандемия, онтон дойду үрдүнэн хара былыт курдук сабардаабыт быстах диэн ааттанар байыаннай балаһыанньа сыллара тутуу хардыытыгар, үлэ-хамнас барыытыгар хайдах курдук дьайбыттарын сэрэйэр эрэ буоллахпыт. Ол эрээри, үрдүкү салалта өйдөөн-өйөөн нэһилиэнньэ туһугар кыһаллан, норуот баҕатын күүһэ эбиллэн, кэлэктиип ыра санаата туолбута.

Бастыҥ бэтэрээн спортсмен – Протодьяконов Семен Афанасьевич буолла.  Хатас спорка урут даҕаны, билигин даҕаны сааһыттан тутулуга дьоммутугар үтүө түмүктэри аҕалар, а.э. чөл-чэгиэн, чэбдик олоххо тардыһыы бары көлүөнэҕэ баар. Ол курдук, бу ааспыт сылга Дьокуускай куорат бэтэрээннэрин спартакиадатыгар өр сылларга ситиһиллибэтэх ситиһии буолан саахымакка бастаабыппыт! Биллэн бу ситиһии соһуччу кэлбэтэҕэ – сыралаах үлэ, бэлэмнэнии баар буолан ситиһиллибитэ. Маны таһынан Семен Афанасьевич остуол интеллектуальнай оонньууларын араас көрүҥэр утумнаахтык дьарыктанар, Хатаспыт аатын ааттатарынан убаастанар, тумус туттар бэтэрээммит буолар.

Бу тэрээһини Хатас олохтоох дьаһалтата, Хатастааҕы “Тускул” КК бииргэ үлэлээһин чэрчитинэн буоларын курдук бэрт сэргэхтик ыыттылар. Киэҥ уораҕай үрдүк сценатыгар эҕэрдэ тыллар этилиннилэр, ылбаҕай ырыалар ылланнылар.

Наталья РУФОВА.

Хатас, 01.01.2025