Тустуубутугар Кубок күрэхтэһиитэ тоҕо суоҕуй?

Хапсаҕай, мас тардыһыытын федерациялара үчүгэйдик үлэлииллэр. Элбэх күрэхтэһиилээхтэр. Күрэхтэһиилэрин систиэмэтэ сөптөөх. Сыллааҕы күрэхтэһии федерация кубогынан түмүктэнэр. Итинник буолуохтаах, барыта сиэрдээх, чопчу. Оттон таптыыр тустуубутугар хайдаҕый?

Бу кэмҥэ, хаһан баҕарар буоларыныы – хапсаҕай, мас тардыһыытын кубоктара ыытыллар буолан, спорду таптааччылар сэргэхсийэллэр. Бары болҕомто бу күрэхтэһиилэргэ ууруллар. Эрдэттэн күүркэйии, билгэлээһин-сылыктааһын бөҕө. Быһата, тустууга сүгүрүйээччилэр ымсыырабыт эрэ. Итиэннэ, уруккуттан баҕарар санаабыт туолбатыттан хомойобут…

Дьиҥэ, Саха сиригэр көҥүл тустууга хамаанданан кубогы ыытыы хайдах баҕарар кыаллар суол. Кыһаллыахха, санааны ууруохха эрэ наада.

Чэ, биир тустууну таптааччы буолан туран, Кубок хайдах буолуохтааҕын ис барылын, уруккуттан этэрбин хатылыыбын. Н.Н. Тарскай чемпионатын түмүгүнэн бастыҥ хамаандалар талыллаллар. Холобур, 2024 сыл, Бороҕоҥҥо ыытыллыбыт чемпионат түмүгүнэн Кубокка алта бастыҥ көрдөрүүлээх хамаанда кыттар. Ол – Чурапчы, Мэҥэ Хаҥалас, Сунтаар, Уус Алдан, Үөһээ Бүлүү, Дьокуускай (хамаандалар бу бэрээдэгинэн миэстэлэри ылбыттара). Бу хамаандалар хас биирдии ыйааһыҥҥа төһө баҕарар толору састаабы туруорар кыахтаахтар. Аны, мин тус санаабар, көҥүл тустуу Кубогар оҕолор уонна бэтэрээннэр киллэриллибэккэ – эр дьон эрэ кыттыахтаахтар. Былырыыҥҥы уонна быйылгы республикатааҕы чемпионаттар, күрэхтэһиилэр түмүк боротокуолларын ырытан көрдөххө – састаап тахсар.

Итини мин тоҕо чорботон этэбин? Биирдэ, маннык кубогы тэрийии туһунан кэпсэтиигэ, биир тренер, Кубок тэриллиитин биир кыһалҕатынан ыарахан ыйааһыннарга кыттааччы аҕыйах, эбэтэр, суох диэн этэн турар. Онно мин сөбүлэспэппин. Чэ, оччотугар кылгастык ырытыахха. Бороҕоҥҥо буолбут Н.Н. Тарскай чемпионатыгар 125 киилэҕэ барыта 14 бөҕөс күөн көрсүбүтэ. Олортон Кубокка кыттыахтаах хамаандалар састааптарын аттаран таһаардахха, Чурапчыттан А.Кузьмин, Мэҥэ Хаҥаластан А.Корякин, Сунтаартан Г.Гуринов уонна М.Старостин, Уус Алдантан Э.Максимов, Үөһээ Бүлүүттэн Х.Баппаҕай, Дьокуускайтан Н.Хабаров, Нь.Чукров. Өссө, бу хамаандалар билигин, үөһээ ааттаммыт бухатыырдары солбуйар дьоннордоохтор.

Онон, көҥүл тустууга хамаанданан Кубок төһө баҕарар тэриллэр, ыытыллар кыахтаах. Туһааннаах тэрилтэлэр (федерация, министерство) санааларын ууруохтарын, үлэлиэхтэрин эрэ наада.

Манна даҕатан эттэххэ, Н.Н. Тарскай аатынан Саха Республикатын көҥүл тустууга чемпионатын ыкса күһүн (сэтинньигэ, эбэтэр ахсынньы саҥатыгар) ыытыахха наада. Онно күүстээхтэр бары кыттыахтаахтар. Бу чемпионат түмүгүнэн үүнэр сылга хамаанда сүүмэрдэниэхтээх. Уруккуттан билиҥҥэ диэри, сүүмэрдэммит хамаандатын сүрүн күрэхтэһиилэрэ – Иван Ярыгин турнира уонна Россия чемпионата буолаллар. Онон, сыллааҕы халандаары үчүгэйдик сыныйан үөрэтэн, ырытан баран, чемпионаппыт уонна кубокпыт болдьохторун ити күрэхтэһиилэригэ сыаллаан, кыҥаан – табыгастаах кэмҥэ тэрийиэхтээхпит.

Уонна дьэ, былаан быһыытынан, тургутар күрэхтэһиилэргэ, үөрэтэр-эрчийэр түмсүүлэргэ кыттыахтаахпыт. Итинэн аттаран таһаардахха, көҥүл тустууга хамаанданан Кубок сааскы кэмҥэ ыытыллара ордук. Онно, эппитим курдук, Н.Н. Тарскай чемпионатын түмүгүнэн алта бастыҥ хамаанда кыттыахтаах.

Чэ, ити курдук, маннык санаа дьиҥэ этиллибитэ, туһааннаах салайааччыларга тиэдиллибитэ уонча сыл буолла да, хамсааһын тахсыбата хомолтолоох. Онон өссө төгүл хатылыырга күһэллэбин. Саха сирэ тустууга кубоктаах буолуохтаах! Тустуубут сайдыытын систиэмэтин биир сүрүнэ – күрэхтэһиилэри сөптөөхтүк аттаран туруоруу, ыытыы буолар.

Петр ПАВЛОВ.