Ылыпта сиһиттэн булуллубут бэргэһэлэр

Историческай наука доктора, профессор, Саха Республикатын наукатын үтүөлээх деятелэ Розалия Иннокентьевна Бравина «Саха төрүт олоҕо» кинигэтэ сүрэхтэннэ.

“Саха төрүт олоҕо” кинигэҕэ саха төрүт олоҕун туһунан биллэр чинчийээччилэр С.И. Боло, А.А. Саввин, Г.У. Эргис, И.Г. Березкин, Багдарыын Сүлбэ, улуустар кыраайы үөрэтээччилэрэ араас сылларга хомуйбут матырыйааллара, ааптар Розалия Бравина бэлиэтээһиннэрэ түмүллэн киирдилэр. Саха олоҕун хаамыытын олуктара, аҕа-ийэ уустарын тутула, төрүт дьарыктара, дьиэ-уот тэриирэ, сиэр-туом, итэҕэл, нуучча таҥаратыгар сыстыыта, дьиэ кэргэн, таптал сыһыаннара сырдатыллар.

Кинигэҕэ маннык хаартыска баар. Бу, Уус Алдан оройуонун Хоро нэһилиэгин сириттэн булуллубут боотурдар кыргыска кэтэр дуулаҕа бэргэһэлэрэ.

Бу туһунан Уус Алдан оройуонун «Ленинскэй тэрийээччи» хаһыатыгар урут ааҕан турабын. Ол курдук, Бороҕоннооҕу музей дириэктэрэ Николай Саввич Пестряков суруйуутугар, 1924 сыллаахха Мүрү Томторугар бырааттыы Макеевтар, Ылыпта сиһиттэн икки тимир чомпой бэргэһэни уонна куйах пластинкаларын булбуттар. Олор Чыраанай ийэ ууһугар үөскээн-төрөөн олорбут сэттэ бырааттыы Дьыраахтар диэн бухатыыр дьон бэргэһэлэрэ буолара быһаарыллыбыт.

Урут ханнык эрэ кинигэҕэ дуу, куйаар ситимигэр дуу – бу хаартысканы көрөн аһарбытым. Ол гынан баран, чуо Уус Алдантан булуллубут шлемнар буолалларын бу, Бравина кинигэтигэр көрөн саҥа биллим.

Уруккута суох – билиҥҥи суох. Ол эбэтэр, хас биирдии киһи өбүгэлэрин ааспыт олохторун сэҥээриэхтээх, билиэхтээх, ыччакка тиэрдиэхтээх дии саныыбын.

Петр ПАВЛОВ.