Париж-2024: Бөҕөстөрбүт хайаһыахтарай?
От ыйын 26 күнүттэн – атырдьах ыйын 11 күнүгэр диэри Франция киин куоратыгар ХХХIII сайыҥҥы Олимпийскай оонньуулар ыытыллалларын бары билэбит. Бүгүн Олимпиада күөх төлөнө умайыахтаах.
Бу иннинэ Парижка 1900 с., 1924 с. ыытыллыбыт. Билиҥҥи Олимпийскай оонньуулары төрүттээбит, Парижка 1863 с. төрөөбүт Пьер де Кубертен аатын кытары сибээстээҕэ чуолкай. Оҕо эрдэҕиттэн успуорт эрэ айдааннаах, толкуйдаах эбитэ үһү. Эдэр киһи сэниэлээхтик, уһуннук күүскэ туруорсан, сүүрэн-көтөн ситиспитэ диэн ахталлар. Кини 1937 с. Швейцарияҕа олорон Күн сириттэн күрэммит. Ити кылгас киирии тыл.
Биһиэхэ, сахаларга бастакы нүөмэрдээх успуорт көрүҥэ көҥүл тустуу буоларын ким да мөккүспэт. Ону бигэргэтиирдии түөрт саха уола кыттарын билбэт саха суох. 57 кг Владимир Егоров (Македония), 65 кг Георгий Окороков (Австралия), 74 кг Виктор Рассадин (Таджикистан), 125 кг Айаал Лазарев (Кыргызстан).
Олимпиадаҕа тустарга 6 ыйааһын көрүллэр: 57 кг, 65 кг, 74 кг, 86 кг, 97 кг, 125 кг. Кыттарга саамай элбэх лицензияны ылбыт АХШ, Азербайджан буолаллар. Кинилэр ыйааһын ахсын бөҕөстөөхтөр. Ирантан 5 киһи кыттар. Урукку өртүгэр кыахтаах тустууктарынан соччо биллибэтэх Кытайтан 4 бөҕөс киирбитэ эмиэ солун. Көҥүл тустуу көбүөрэ атырдьах ыйын 8-11 күннэригэр тэлгэниэхтээх. Түөрт олимпиец уолтан – үһэ Амматтан төрүттээхтэр. Олимпиадаҕа үһүс төгүлүн кыттар Айаал Лазарев аҕата Петр Лазарев Аммаҕа күн сирин көрөн, онно оскуолаҕа үөрэммитэ. ИДЬМ эппиэттээх дуоһунастарыгар Дьокуускайга үлэлээбитэ. Аны соторутааҕыта ыытыллыбыт эдэрдэргэ Европа түһүлгэтигэр бастаабыт Андрей Мидловец эмиэ Амма тустууга оскуолатын иитиллээччитэ. Ити барыта олус үчүгэй. Элбэх тыл сымсах…
Үгэс быһыытынан марафон Олимпиада бүтэһик күнүгэр барар уонна сабыллыытыгар кыайыылаахтарга наҕараада туттарыллар соҕотох көрүҥ буолар. Ити күн Сардаана Трофимова сүүрэр суол сындааһыннаах, илистиилээх аартыгар тахсарын бүтүн Сахабыт сирэ кэтиэҕэ, истиэҕэ, биллэр суол – «ыалдьыаҕа”.
ХХI үйэҕэ Олимпиадалар 2004 с. Афиныга, 2008 с. Пекиҥҥа, 2012 с. Лондоҥҥа, 2016 с. Рио-ҕа, 2021 с. Токиоҕа ыытыллыбыттарын “күөх экранынан” дуоһуйа көрбүппүт. 2004 с., 2008 с., 2016 с. балайда элбэх саха дьоно турист быһыытынан баран илэ көрбүттэрэ. Быйыл, биллэр биричиинэлэринэн, тэлэбиисэринэн көрдөрбөттөрүнэн хомойорго эрэ тиийиллэр.
Бөҕөстөрбүт хайаһыахтарай диэн тойоннооһун, ырытыы саҕаланна дииллэр, сибээс араас ханаалларынан сайдыбыт кэмигэр. Барыларыгар, сахалыы сэмэйдик ситиһиилэри баҕарабыт!
Степан АНДРЕЕВ.
Майа с.