Тарскай-2023: Бастакы күрэхтэһии хайдах этэй?

Тохсунньу 6-7 күннэригэр Чурапчыга, Н.Н. Тарскай кэриэһигэр көҥүл тустууга республикаҕа биирдиилээн уонна хамаанданан бастыыр иһин чемпионат ыытыллар. Биллэрин курдук, биһиги республикабытыгар көҥүл тустуу 1956 сылтан сайдан барбыта.

Тустууну аан бастаан сайыннарбыт, сыламтата суох пропагандалаабыт, спорт бу көрүҥэр спортсменнарга тапталы иҥэрбит киһинэн Николай Николаевич Тарскай (1924-1962) буолар.

Кини аатын кэриэстээн сыл ахсын көҥүл тустууга Н.Н. Тарскай бирииһин олохтуурга республикатааҕы спорт сэбиэтэ 1963 сыллаахха быһаарбыта. Бастакы күрэхтэһии 1963 сыл тохсунньу ыйыгар Нуучча государственнай театрын дьиэтигэр ыытыллыбыт.

Күрэхтэһиигэ барыта 157 тустуук 11 хамаандаттан кыттыбыта. Ол иһигэр ССРС спордун 12 маастара.

Н.Н. Тарскай аатынан Саха АССР көҥүл тустууга бастакы күрэхтэһиитин кыайыылаахтарынан буолбуттара: 52 кг – Николай Гоголев (СГУ), 57 кг – Петр Алексеев («Динамо»), 63 кг – Альберт Захаров (СГУ), 70 кг – Петр Попов («Спартак»), 78 кг – Эдуард Гегеев («Динамо»), 87 кг – Максим Сибиряков (СГУ), 97 кг – Василий Румянцев (Бүлүү), 97-тэн үөһэ кг – Егор Горохов (Уус Алдан).

Күрэхтэһии түмүгүнэн икки анал бириис оонньоммутун, «Үчүгэй тустуутун иһин» – Алексей Атласов, «Үчүгэй техникатын иһин» – Петр Попов тиксибиттэр. Хамаанданан түмүккэ бастакы миэстэни СГУ, иккиһи «Динамо», үсүһү «Спартак» ылбыттар. Салгыы миэстэлэргэ Уус Алдан, Ленинскэй (билиҥҥинэн Ньурба), Алексеевскай (Таатта) тахсыбыттар.

Ити курдук, Н.Н. Тарскай бирииһигэр көҥүл тустууга Саха сирин биирдиилээн уонна хамаанданан бастыыр иһин чемпионата 1963 сылтан саҕаланан баран, 1982 сылтан тохтотуллан – Саха АССР Министрдэрин Сэбиэтин бирииһигэр диэн уларытыллан ааттанан, 1990 сылга диэри тэриллибитэ. Онтон Саха АССР Министрдэрин Сэбиэтэ 1989 сыл ахсынньы 21 күнүнээҕи 407 №-дээх уурааҕынан 1990 сылтан саҕалаан көҥүл тустууга республика финальнай күрэхтэһиитин үгэскэ кубулутан, сыллата – Саха сиригэр спорт бу көрүҥүн төрүттээбит Николай Николаевич Тарскай кэриэһигэр тэрийэн ыытарга Саха АССР Госкомспорда быһаарбыта.

Дьэ онон, түмүктээн эттэххэ, тохсунньу 6-7 күннэригэр Чурапчыга ыытыллар Н.Н. Тарскай чемпионата – 51-с чемпионат, онтон Саха сирин көҥүл тустууга чемпионатын 66-с сыла.  

Петр ПАВЛОВ.