Архив рубрики: История

1964 год для организаторов, руководителей физкультурного движения, физкультурников и спортсменов, любителей спорта остается особо памятным. Учитывая стремительный прогресс развития вольной борьбы Якутии, Союз спортивных обществ и организаций РСФСР (так назывались тогда спорткомитеты СССР и РСФСР) предоставил право проведения ХIХ чемпионата РСФСР городу Якутску. Большая заслуга в этом принадлежит председателю Союза спортивных обществ и организаций нашей… Читать далее »

Дьоппуон омук легендаҕа киирбит улуу спортсменын, бөҕөһүн Осаму Ватанабэ туһунан спорду таптааччылар билбиттэрэ ыраатта. Кини туһунан аан дойду үгүс дойдуларыгар элбэхтик хайҕаан суруйбуттара, кэлин өссө да суруйуохтара буоллаҕа. Тус бэйэм Ватанабэ туһунан суруйар санаам олох суоҕа. Онуоха туох да төрүөт, биричиинэ суох курдуга… Осаму Ватанабэ 1940 сыллаахха Японияҕа төрөөбүтэ. Оскуола кэнниттэн университекка Тюо (Токио) үөрэнэ… Читать далее »

“Саха сирин тустууктара” диэн, биллиилээх спортивнай суруналыыс Иван Семенович Кычкин хомуйан, бэлэмнээн таһаарбыт кинигэтэ биһиэхэ наһаа күндү. Бу кинигэни бастаан оҕо сылдьан оройуоннааҕы библиотекаттан уларсан аахпытым, онтон кэнники табаарыһым Иван Дедюкин булан бэлэхтээбитин кичэллээхтик уура сылдьабын. Сахалартан бастакынан ССРС Сэбилэниилээх Күүстэрин чемпиона буолбут Максим Тихонов туһунан аан маҥнай бу кинигэттэн ааҕан билбитим. Кини туһунан суруллууга… Читать далее »

Соторутааҕыта спорт бэтэрээнэ Семен Черноградскай «Уус-Алдан олимпийскай чемпионнаах дуо?» диэн ыстатыйата бэчээттэммитэ. Ыстатыйаҕа ыарахан атлетикаҕа аан дойду 5, ССРС 12 рекордарын олохтообут спорт үтүөлээх маастара, 1964 сыллаахха Токиоҕа ыытыллыбыт Олимпийскай оонньуу чемпиона Владимир Семенович Голованов Саха сирин Уус-Алдан оройуонун Батамай сэлиэнньэтигэр төрөөбүтэ диэн суруйуу паспорыгар, өлбүтүн туһунан сибидиэтэлистибэтигэр киирбитигэр уонна 1998 сыллаахха Хабаровскайга бэчээттэммит «Олимпийскай… Читать далее »

// Кини аата Саха сирин спорка историятыгар дьоһун миэстэни ылар. Сахалартан эдэрдэргэ Советскай Союз бастакы чемпионунан буолбут, Чурапчы Кытаанаҕыттан төрүттээх Алексей Николаевич Ермолаев 1941 сыллаахха Дьокуускайга төрөөбүтэ. Оройуон киинин оскуолатыгар үөрэнэр кэмигэр Д.П. Коркин салайар секциятыгар сылдьан көҥүл тустуунан дьарыктаммыта. Салгыы Дьокуускайдааҕы педучилище физкультурнай отделениетыгар үөрэммитэ. Манна тренер Н.Н. Волков салалтатынан эрчиллибитэ. Алексей Ермолаев республикатааҕы… Читать далее »

Саха сиригэр араас сылларга спорт араас көрүҥнэригэр Советскай Союз аатырбыт спортсменнара республика олоҕун билсэ, олохтоохторун кытта көрсөн, ыалдьыттаан ааспыттара. Кинилэр ортолоругар аан дойду, Европа, Советскай Союз чемпионнара, итиэннэ Олимпийскай оонньуулар кыайыылаахтара бааллара. Ол курдук, аатырбыт саахыматчыттартан аан дойду чемпионнара гроссмейстердар Анатолий Карпов (икки төгүллээх чемпион – 1976, 2001 сс.), Анастасия Костенюк (2011 с.) уонна да… Читать далее »

Билигин спорка кылгас тохтобул, эбэтэр омурҕан биллэриллэн,  урут көҥүл тустууга саха бөҕөстөрүттэн кимнээх Россия чемпионатыгар кыайыылаахтарынан тахсыбыттарын  туһунан өссө төгүл ырытан, ахтан-санаан ааһар туһалааҕын ааһан, тустууну таптааччыларга өссө булгуччулаах курдук буолла. Тустууктарбыт Россия түһүлгэтиттэн кыһыл көмүс мэтээли дьиэлэригэр-уоттарыгар аҕалбатахтара хаһыс да сылыгар барда. Онон, көҥүл тустууну сөбүлээччилэр, сэргээччилэр да сүргэлэрэ көтөҕүллүбэтэҕэ, кыайыы үөрүүтүн билбэтэхтэрэ ыраатта.… Читать далее »

1985 сыллаахха, бэс ыйын 20-23 күннэригэр биһиги республикабыт киин куоратыгар – Дьокуускайга, чопчулаан эттэххэ, “Спартак” стадиоҥҥа көҥүл тустууга Сэбиэскэй Сойуус үрдүнэн бастыыр иһин XXXXI чемпионат ыытыллыбыта. Онно Сойуус республикаларыттан, Москва, Ленинград куораттартан уонна Саха сириттэн барыта 236 бөҕөс сүүмэрдэнэн, талыллан кэлэн кыттыбыта, ким күүстээҕин быһаарсыбыта. Саха сирэ аан бастаан маннык улахан таһымнаах күрэхтэһиини чахчы кыайа-хото… Читать далее »

Тустууга таптал араас дьону кытта көрүһүннэрэр үгэстээх. Өрдөөҕүтэ, өссө Россия тустууга федерациятыгар үлэлиирин саҕана олимпийскай чемпион Роман Дмитриев көмөтүнэн Германия тустууга институтун профессора Харальд Тюннемантан уонна Манфред Мюллертан сэдэх хаартыскалары туппутум. Ол хаартыскаларга үйэҕэ биирдэ көстөр хапсыһыы көстөр, ол туһунан биллиилээх спортивнай суруналыыс Ян Дымов «И дружбой сильны богатыри» кинигэтигэр суруйбута. Бу түбэлтэ — дьикти.… Читать далее »

Сэбиэскэй былаас харчыны дэбигис булары сатыыра. Ол курдук, хаһаайыстыбаннай, промышленнай тэрилтэлэр уонна биирдиилээн дьон үптэрин физкультура, спорт үлэтигэр туттар бэртээхэй ньыманы булбута. Ол үбү түмэр албаһынан, добровольнай спортивнай обществолар (ДСО) этилэр. Бу обществолар бэйэлэрин кэмнэригэр туруоруммут сыалларын-соруктарын ситиспиттэрэ.   Кинилэр нэһилиэнньэ киэҥ араҥатын хабарга олус табыгастаах этилэр. Сүрүн үтүөлэринэн, биир идэлээх үлэһиттэр түмсүүлэрин нөҥүө хас… Читать далее »